* Khái niệm di sản văn hóa:

- Di sản văn hoá là hệ thống các giá trị vật chất và tinh thần do một cộng đồng người sáng tạo và tích luỹ trong một quá trình lịch sử lâu dài được lưu truyền từ thế hệ trước cho thế hệ sau.

- Mỗi cộng đồng đều có những di sản văn hoá riêng, đặc trưng cho cộng đồng đó.

* Các loại hình di sản văn hóa ở Việt Nam:

- Căn cứ trên tiêu chí: khả năng thỏa mãn nhu cầu của con người, các di sản văn hóa được chia thành 2 loại là:

+ Di sản văn hóa vật chất

+ Di sản văn hóa tinh thần.

- Căn cứ trên tiêu chí: hình thái biểu hiện của di sản, các di sản văn hóa được chia thành 2 loại là:

+ Di sản văn hóa vật thể

+ Di sản văn hóa phi vật thể

* Các giải pháp bảo tồn và phát huy di sản văn hóa:

- Tuyên truyền, giáo dục ý thức bảo tồn di sản

- Đầu tư cho cơ sở vật chất

- Tăng cường biện pháp bảo vệ di sản

* Trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân:

- Nhà nước:

+ Ban hành các văn bản pháp quy về di sản văn hoá.

+ Tổ chức, quản lí di sản văn hoá.

+ Bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của chủ sở hữu di sản văn hoá.

+ Đầu tư cho công tác bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hoá.

- Tổ chức xã hội:

+ Thực hiện quản lí di sản văn hoá theo phân cấp

+ Cung cấp nguồn lực để bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hoá.

- Nhà trường:

+ Đào tạo, nâng cao nhận thức của người học về giá trị di sản văn hoá.

+ Phát huy giá trị di sản văn hoá thông qua các hoạt động giáo dục.

+ Tham gia nghiên cứu để nhận diện rõ hơn các giá trị của di sản; đề xuất giải pháp bảo tồn và phát huy giá trị di sản.

- Cộng đồng:

+ Trực tiếp tham gia bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hoá.

+ Khai thác, sử dụng di sản văn hoá hợp lí vì mục tiêu phát triển bền vững.

+ Giao lưu, quảng bá các giá trị của di sản văn hoá.

- Công dân:

+ Chấp hành luật pháp, chính sách, quy định về bảo tồn và phát huy giá trị của di sản văn hoá.

+ Trực tiếp tham gia bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hoá.

+ Sẵn sàng đóng góp và vận động người khác cùng tham gia bảo tồn, phát huy giá trị của di sản.

- Di sản văn hoá là hệ thống các giá trị vật chất và tinh thần do một cộng đồng người sáng tạo và tích luỹ trong một quá trình lịch sử lâu dài được lưu truyền từ thế hệ trước cho thế hệ sau.

- Mỗi cộng đồng đều có những di sản văn hoá riêng, đặc trưng cho cộng đồng đó.

- Ý nghĩa của di sản Văn hóa

+ Là tài sản vô giá của cộng đồng, dân tộc, tạo nên giá trị cốt lõi của cộng đồng, dân tộc đó

+ Góp phần tạo ra sinh kế cho cá nhân và cộng đồng; là nguồn lực phát triển kinh tế - xã hội của quốc gia

+ Góp phần thúc đẩy hòa bình và tinh thần đoàn kết giữa các quốc gia thông qua quá trình giao lưu cũng như tôn trọng đa dạng văn hóa

+ Đóng góp thiết thức vào quá trình bảo vệ môi trường

- Ví dụ cụ thể (lựa chọn: Dân ca quan họ)

+ Dân ca quan họ là loại hình văn hóa đặc sắc, được hình thành từ lâu đời của người dân đồng bằng Bắc Bộ mà chủ yếu là vùng Kinh Bắc (Bắc Ninh, Bắc Giang ngày nay). Dân ca quan họ là di sản có giá trị về nhiều mặt, như: nghệ thuật; cố kết cộng đồng và lưu truyền tri thức dân gian.

+ Hiện nay, các địa phương ở vùng Kinh Bắc đang đẩy mạnh việc khai thác di sản văn hóa dân ca quan họ để phục vụ cho phát triển du lịch, thu hút đông đảo du khách trong và ngoài nước => đem lại nguồn lợi kinh tế cho các địa phương. Mặt khác, dịch vụ thuê hát dân ca quan họ trong các lễ hội, đám cưới… cũng phát triển, tạo ra sinh kế cho hàng nghìn nghệ sĩ quan họ vùng Kinh Bắc.

+ Dân ca quan họ là biểu tượng văn hóa trong quá trình hội nhập quốc tế. Loại hình nghệ thuật này không chỉ lan tỏa khắp vùng Kinh Bắc và các địa phương trên cả nước Việt Nam; mà còn phát triển mạnh trong cộng đồng kieuf bào ở Đức, Pháp, Cộng hòa Séc, Liên bang Nga…

Lưu ý: Học sinh trình bày quan điểm cá nhân. Bài làm trên mang tính tham khảo

* Các loại hình di sản văn hóa

- Căn cứ trên tiêu chí: khả năng thỏa mãn nhu cầu của con người, các di sản văn hóa được chia thành 2 loại hình là:

+ Di sản văn hóa vật chất

+ Di sản văn hóa tinh thần.

- Căn cứ trên tiêu chí: hình thái biểu hiện của di sản, các di sản văn hóa được chia thành 2 loại hình là:

+ Di sản văn hóa vật thể

+ Di sản văn hóa phi vật thể

* Xác định các loại hình di sản trong hình ảnh từ 5-7

- Hình ảnh số 5 (Đền Thượng - Khu di tích Cổ Loa) và Hình 6 (Áo Tế giao của các vua triều Nguyễn) là di sản văn hóa vật thể.

- Hình ảnh số 7 (biểu diễn Đờn ca tài tử Nam Bộ) là di sản văn hóa phi vật thể.

- Mục đích phân loại:

+ Giúp nhận diện di sản, hiểu được tính đa dạng, phong phú của di sản,...

+ Làm cơ sở cho việc quản lý, bảo vệ, khai thác tốt hơn giá trị của di sản.

- Ý nghĩa của việc phân loại:

+ Là căn cứ để đề ra các chính sách, biện pháp phù hợp, cũng như có thái độ, cách thức ứng xử đúng đắn, phù hợp với từng loại hình di sản,...

+ Góp phần tăng cường hiệu lực quản lý nhà nước, nâng cao trách nhiệm của cộng đồng và cá nhân trong việc bảo vệ, bảo tồn và phát huy giá trị của di sản.

- Mục đích của việc xếp hạng di tích lịch sử - văn hóa:

+ Nhằm xác lập cơ sở pháp lí để bảo vệ di tích;

+ Xác định trách nhiệm của từng cấp trong bảo vệ và phát huy giá trị của di tích;

+ Tạo điều kiện cho tổ chức và cá nhân tham gia vào công tác bảo tồn và phát huy giá trị của di tích.

- Ý nghĩa của việc xếp hạng di tích lịch sử - văn hóa:

+ Các di tích được quan tâm đầu tư và bảo vệ tốt hơn.

+ Góp phần thiết thực trong việc phát huy giá trị của di tích

+ Thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội của từng địa phương và cả nước.

- Di sản cấp tỉnh: là những di tích có giá trị tiêu biểu của địa phương; được Chủ tịch UBND tỉnh hoặc thành phố quyết định xếp hạng và cấp bằng xếp hạng. Ví dụ:

+ Đền Quả Sơn (Nghệ An)

+ Đình làng La Hà (Quảng Bình)

- Di sản văn hóa quốc gia: là những di tích có giá trị tiêu biểu của quốc gia; được Bộ trưởng bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch quyết định xếp hạng và cấp bằng xếp hạng. Ví dụ:

+ Nhà hát thành phố Hồ Chí Minh.

+ Di tích khảo cổ Địa điểm hành cung Lỗ Giang (Thái Bình)

+ Địa điểm lưu niệm Chủ tịch Hồ Chí Minh về thăm Quân khu 4 (Nghệ An)

+ Di tích lịch sử Địa điểm chiến thắng đồi A Bia (Thừa Thiên Huế)

- Di sản quốc gia đặc biệt: là di tích có giá trị đặc biệt tiêu biểu của quốc gia; được Thủ tướng Chính phủ quyết định xếp hạng và cấp bằng xếp hạng. Ví dụ:

+ Khu di tích Cổ Loa (Hà Nội)

+ Khu trung tâm Hoàng thành Thăng Long (Hà Nội)

+ Đô thị cổ Hội An (Quảng Nam)

+ Chiến trường Điện Biên Phủ (Điênh Biên)

+ Di tích lịch sử nhà tù Côn Đảo (Bà Rịa - Vũng Tàu)

+ Di tích lịch sử Địa đạo Củ Chi (thành phố Hồ Chí Minh)

Lưu ý: Học sinh trình bày quan điểm cá nhân. Bài làm trên mang tính tham khảo

- Bảo tồn là bảo vệ, giữ gìn sự tồn tại và những giá trị của di sản theo dạng thức vốn có của nó.

- Mối quan hệ giữa bảo tồn với phát huy giá trị di sản văn hóa

+ Bảo tồn được coi là cơ sở nền tảng để phát huy giá trị của di sản.

+ Phát huy tốt giá trị của di sản trong đời sống thực tiễn góp phần tạo ra nguồn lực vật chất, tinh thần,... để bảo tồn di sản tốt hơn.

=> Để việc bảo tồn không trở thành gánh nặng và rào cản của sự phát triển, cần giải quyết hài hoà mối quan hệ giữa bảo tồn di sản và nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội.

- Ví dụ (lựa chọn di sản: Văn Miếu - Quốc Tử Giám)

+ Các hoạt động bảo tồn hiện vật, cảnh quan kết hợp với tổ chức những sự kiện văn hóa, nghệ thuật đã tạo điều kiện để phát huy giá trị khu di tích Văn Miếu - Quốc Tử Giám.

+ Nhờ hoạt động bảo tồn và phát huy giá trị di sản, năm 2019, khu di tích Văn Miếu - Quốc Tử Giám đã đón tiếp được hơn 2 triệu lượt khách tham quan trong nước và quốc tế, tổng thu từ khách du lịch đạt 45,7 tỷ đồng. Một phần nguồn kinh phí từ du lịch đó đã được sử dụng để hỗ trợ cho việc bảo tồn di sản.

Lưu ý: Học sinh trình bày quan điểm cá nhân. Bài làm trên mang tính tham khảo

Bảo tồn, phát huy giá trị di sản cần dựa trên nhiều cơ sở khoa học.

- Xác định được giá trị của di sản:

+ Giá trị lịch sử, văn hoá;

+ Giá trị khoa học;

+ Giá trị giáo dục;

+ Giá trị kinh tế;...

- Dựa trên các quan niệm, nhận thức, tiêu chí chuẩn mực về bảo tồn:

+ Những văn bản pháp quy của Nhà nước: Luật Di sản văn hoá Việt Nam (sửa đổi năm 2013); các nghị định của Chính phủ có liên quan đến công tác bảo tồn và phát duy giá trị của di sản…

+ Các công ước quốc tế liên quan;

+ Hệ thống lí thuyết chuyên ngành;...

-  Căn cứ vào kết quả nghiên cứu, khảo sát đặc điểm, hiện trạng của di sản:

+ Tình trạng thực tế của di sản;

+ Các điều kiện tự nhiên, xã hội đang tác động tới di sản;

+ Các biện pháp bảo tồn, phát huy giá trị di sản đang áp dụng;…

- Phân tích tổng hoà lợi ích của các bên liên quan, như: Nhà nước; Doanh nghiệp;  Cộng đồng; Cá nhân;...

- Trong quá trình bảo tồn di sản Thung lũng En-bơ, chính quyền thành phố Đre-xđen đã không tuân thủ những cơ sở khoa học sau:

+ Xác định giá trị di sản

+ Các quan niệm, nhận thức, tiêu chí chẩn mực bảo tồn

+ Kết quả nghiên cứu, khảo sát đặc điểm và hiện trạng của di sản.

Để bảo tồn và phát huy giá trị di sản một cách hiệu quả, cần tập trung vào một số công việc sau:

- Tuyên truyền, giáo dục ý thức bảo tồn di sản:

+ Nâng cao nhận thức của tập thể và cá nhân về giá trị của di sản.

+ Giáo dục ý thức, nâng cao tinh thần trách nhiệm của cá | nhân và cộng đồng về việc bảo vệ di sản.

- Đầu tư cho cơ sở vật chất

+ Đầu tư cho việc nghiên cứu, khảo sát về di sản,...

+ Đầu tư cơ sở vật chất, nguồn vốn để bảo tồn di sản; sử dụng có hiệu quả, tiết kiệm nguồn đầu tư đó,...

+ Đầu tư cho nhiệm vụ nâng cao chất lượng nguồn nhân lực để quản lí di sản.

- Tăng cường biện pháp bảo vệ di sản:

+ Tăng cường năng lực tổ chức, quản lý nhà nước đối với di sản.

+ Xã hội hoá công tác bảo vệ, thông qua phát huy vai trò của cộng đồng địa phương.

+ Giải quyết hài hoà giữa bảo tồn di sản và phát triển kinh tế - xã hội.

+ Xử lí kịp thời những vi phạm trong quá trình bảo vệ, khai thác giá trị di sản.

- Vai trò của hệ thống chính trị:

+ Tạo ra khuôn khổ pháp lí và cơ chế chính sách cho công tác bảo tồn, phát huy giá trị của di sản văn hoá.

+ Quản lí các di sản văn hoá.

- Vai trò của doanh nghiệp: Cung cấp nguồn vốn và nhân lực cho công tác bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hoá.

- Vai trò của cộng đồng dân cư: Là chủ thể của di sản, đóng vai trò then chốt trong bảo tồn và phát huy giá trị di sản.

- Vai trò của công dân: Trực tiếp tham gia bảo vệ, bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hoá.

Trách nhiệm của các bên liên quan trong việc bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa phi vật thể hát Xoan

- Nhà nước:

+ Trách nhiệm: Ban hành các văn bản pháp quy về di sản văn hoá; Tổ chức, quản lí di sản văn hoá; Bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của chủ sở hữu di sản văn hoá; Đầu tư cho công tác bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hoá.

+ Ví dụ: Ngày 13/2/2012, tỉnh Phí Thọ đã xây dựng Chương trình hành động để bảo vệ Hát Xoan, tiếp đó xây dựng đề án Bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hoá phi vật thể cần được bảo vệ khẩn cấp của nhân loại - Hát Xoan Phú Thọ (giai đoạn 2013-2020) được Chính phủ phê duyệt. Trên cơ sở đề án này, các kế hoạch từng năm để bảo vệ di sản đã được xây dựng và triển khai một cách nghiêm túc trên địa bàn tỉnh, hướng tới bảo tồn và phát huy di sản Hát Xoan cả ngắn hạn và dài hạn.

- Tổ chức xã hội có trách nhiệm: Thực hiện quản lí di sản văn hoá theo phân cấp; Cung cấp nguồn lực để bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hoá.

- Nhà trường:

+ Trách nhiệm: Đào tạo, nâng cao nhận thức của người học về giá trị di sản văn hoá; Phát huy giá trị di sản văn hoá thông qua các hoạt động giáo dục; Tham gia nghiên cứu để nhận diện rõ hơn các giá trị của di sản; đề xuất giải pháp bảo tồn và phát huy giá trị di sản.

+ Ví dụ: Ông Phùng Quốc Lập, Phó Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Phú Thọ cho biết: từ năm học 2012 - 2013 hát Xoan được đưa vào giảng dạy chính khóa trong các trường phổ thông, thông qua các bộ môn như: Âm nhạc. Bên cạnh đó, các nhà trường đã tổ chức các hoạt động trải nghiệm gắn với Hát Xoan và Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương nhằm rút ngắn khoảng cách giữa các bài học trên sách, trong nhà trường với thực tiễn, giúp các em tiếp cận kiến thức dễ dàng và nhớ lâu. Nhiều cơ sở giáo dục đã làm tốt công tác bảo tồn hát Xoan, như: Trường Trung học phổ thông Kỹ thuật Việt Trì, Trường Trung học phổ thông Xuân Áng, Trường Trung học phổ thông Trung Nghĩa....

- Cộng đồng:

+ Trách nhiệm: Trực tiếp tham gia bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hoá; Khai thác, sử dụng di sản văn hoá hợp lí vì mục tiêu phát triển bền vững; Giao lưu, quảng bá các giá trị của di sản văn hoá.

+ Ví dụ: hiện nay, hát Xoan không chỉ được thực hành thường xuyên tại 4 phường Xoan gốc là Phù Đức, Kim Đái, Thét thuộc xã Kim Đức và An Thái thuộc xã Phượng Lâu (thành phố Việt Trì) mà còn được duy trì thực hành, trình diễn ở 37 câu lạc bộ Hát Xoan và dân ca cấp tỉnh Phú Thọ với 1.557 thành viên tham gia, 64 câu lạc bộ cấp huyện với 1.325 thành viên và 42 câu lạc bộ cấp xã với 1.430 thành viên.

- Công dân:

+ Trách nhiệm: Chấp hành luật pháp, chính sách, quy định về bảo tồn và phát huy giá trị của di sản văn hoá; Trực tiếp tham gia bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hoá; Sẵn sàng đóng góp và vận động người khác cùng tham gia bảo tồn, phát huy giá trị của di sản.

+ Ví dụ: Năm 2009, anh Nguyễn Văn Quyết (ở phường Xoan Kim Đới) đã bắt đầu tự mở lớp dạy học hát Xoan đầu tiên tại nhà với gần 30 học viên ở đủ mọi lứa tuổi, người nhỏ nhất là 4 tuổi. Từ đó đến nay, anh Quyết đã truyền dạy cho khoảng 600 học viên ở khắp nơi trong tỉnh.

- Vị trí phân bố của một số di sản văn hóa phi vật thể tiêu biểu ở Việt Nam:

+ Nhã nhạc cung đình Huế - ở: Thừa Thiên Huế.

+ Không gian văn hóa Cồng chiêng Tây Nguyên - ở các tỉnh: Kon Tum, Gia Lai, Đăk Lăk, Đắk Nông, Lâm Đồng

+ Dân ca quan họ - ở các tỉnh: Bắc Ninh, Bắc Giang

+ Hội Gióng ở đền Phù Đổng và đền Sóc - ở Hà Nội

+ Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương; hát Xoan - ở Phú Thọ.

+ Dân ca ví, dặm Nghệ - Tĩnh - ở Nghệ An và Hà Tĩnh

+ Nghi lễ và trò chơi kéo co - ở Bắc Ninh, Hà Nội, Vĩnh Phúc, Lào Cai…

+ Tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ - ở hầu hết các địa phương trên cả nước

+ Đờn ca tài tử Nam Bộ - ở hầu hết các tỉnh thành thuộc khu vực Nam Bộ của Việt Nam hiện nay.

+ Nghi lễ Then của người Tày, Nùng, Thái - ở các tỉnh miền núi phía Bắc của Việt Nam hiện nay.

(*) Lựa chọn: Giới thiệu các giá trị của Nhã nhạc cung đình Huế

- Giá trị nghệ thuật của Nhã nhạc cung đình Huế

+ Phong phú, đa dạng về loại hình ca, nhạc, múa, kịch,...

+ Có quy mô lớn và tính chuyên nghiệp cao: sử dụng nhiều loại nhạc khí, với sự tham gia của nhiều nghệ nhân,...

+ Là loại hình nghệ thuật có tính bác học cao với hệ thống lí luận âm nhạc và sử dụng ca từ theo ngôn ngữ bác học,..

- Giá trị lịch sử của Nhã nhạc cung đình Huế

+ Có lịch sử lâu đời, kế thừa được các thành tựu âm nhạc của dân tộc nói chung và âm nhạc cung đình Thăng Long nói riêng.

+ Phản ánh quá trình giao lưu, tiếp xúc với văn hoá Trung Quốc, văn hoá Chăm-pa và tiếp thu những ảnh hưởng của Phật giáo, Nho giáo,...

Lưu ý: Học sinh trình bày quan điểm cá nhân. Bài làm trên mang tính tham khảo

- Vị trí phân bố của một số di sản văn hóa vật thể tiêu biểu ở Việt Nam:

+ Đền Hùng - ở Phú Thọ

+ Thành Cổ Loa; Khu Trung tâm Hoàng thành Thăng Long; Văn miếu - Quốc Tử Giám; khu lưu niệm Chủ tịch Hồ Chí Minh - ở Hà Nội

+ Thành nhà Hồ - ở Thanh Hóa

+ Đô thị cổ Hội An; thánh địa Mỹ Sơn - ở Qảng Nam

+ Quần thể di tích cố đô Huế - ở Quảng Nam

+ Chiến trường Điện Biên Phủ - ở Điện Biên

+ Dinh Độc Lập - ở Thành phố Hồ Chí Minh.

+ Trống đồng Ngọc Lũ - ở Hà Nam

+ Khu di tích cổ và kiến trúc Óc Eo - Ba Thê ở An Giang

+ Nhà tù Côn Đảo ở Bà Rịa - Vũng Tàu

(*) Lựa chọn: Giới thiệu về Khu di tích Thánh địa Mỹ Sơn

- Thánh địa Mỹ Sơn thuộc xã Duy Phú, huyện Duy Xuyên, tỉnh Quảng Nam. Nơi đây được coi là một trong những trung tâm đền đài chính của Hin-du giáo ở Đông Nam Á.

- Thánh địa Mỹ Sơn có hơn 70 ngôi đền, tháp bằng gạch đá, được xây dựng từ thế kỉ thứ IV đến thế kỉ XIII.

- Ngoài chức năng hành lễ, Mỹ Sơn còn là trung tâm văn hoá, tín ngưỡng và là khu lăng mộ của các vua quan, hoàng thân quốc thích của các vương triều Chăm-pa.

- Năm 1999, Thánh địa Mỹ Sơn được UNESCO ghi danh vào Danh mục Di sản Văn hoá Thế giới. Năm 2009, nơi đây đã được Thủ tướng Chính phủ đưa vào danh sách xếp hạng Di tích Quốc gia đặc biệt ở Việt Nam.

- Phát biểu ý kiến: không đồng ý với quan điểm cho rằng: di sản văn hoá vật thể là các công trình, di tích nên chỉ có giá trị về kiến trúc. Vì, bên cạnh các giá trị về kiến trúc, di sản văn hóa vật thể còn mang những giá trị về mặt lịch sử, văn hóa…

- Ví dụ: Khu di tích Hoàng thành Thăng Long không chỉ mang những dấu ấn về mặt kiến trúc mà còn mang nhiều giá trị về mặt lịch sử, khảo cổ vì:

+ Hoàng thành Thăng Long là quần thể di tích gắn liền với lịch sử Thăng Long - Hà Nội, phản ánh tiến trình lịch sử lâu dài của dân tộc Việt Nam từ thời Bắc thuộc cho đến ngày nay.

+ Quần thể kiến trúc Hoàng thành Thăng Long được xây dựng trải qua nhiều giai đoạn và trở thành di tích quan trọng bậc nhất trong hệ thống các di tích ở Việt Nam.

+ Tại Khu di tích Hoàng thành Thăng Long đã phát hiện dấu tích nền móng của các công trình kiến trúc cổ, cùng nhiều hiện vật có giá trị…

- Xác định vị trí của một số di sản thiên nhiên tiêu biểu ở Việt Nam

+ Cao nguyên đá Đồng Văn - ở Hà Giang

+ Non nước Cao Bằng - ở Cao Bằng

+ Vườn quốc gia Ba Bể - ở Bắc Cạn

+ Vịnh Hạ Long - ở Quảng Ninh

+ Vườn quốc gia Cúc Phương - ở 3 tỉnh: Ninh Bình, Hòa Bình, Thanh Hóa

+ Vườn quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng - ở Quảng Bình

+ Công viên địa chất toàn cầu Đắc Nông - ở Đắc Nông

+ Khu dự trữ sinh quyển Lang Biang (ở Lâm Đồng)

+ Vườn quốc gia Cát Tiên - ở các tỉnh: Lâm Đồng, Bình Phước, Đồng Nai

+ Khu dự trữ sinh quyển ven biển và biển đảo Kiên Giang - ở Kiên Giang

- Xác định vị trí của một số di sản hỗn hợp tiêu biểu ở Việt Nam

+ Di tích lịch sử và danh thắng Tây Thiên - Tam Đảo (Vĩnh Phúc)

+ Quần thể danh thắng Tràng An (Ninh Bình)

+ Khu di tích danh thắng Yên Tử (Quảng Ninh).

- Dựa trên giá trị của di sản để phân loại thành: di sản thiên nhiên hoặc di sản hỗn hợp. Trong đó:

+ Di sản thiên nhiên là di sản do tự nhiên tạo nên, có những giá trị đặc sắc về địa chất học, địa lí tự nhiên hoặc sinh vật học. Ví dụ: Vịnh Hạ Long là di sản thiên nhiên có những giá trị nổi bật về: địa hình, địa mạo; cảnh quan thiên nhiên; đa dạng sinh học…

+ Di sản hỗn hợp: là những di sản có giá trị nổi bật cả về văn hóa và thiên nhiên. Ví dụ: khu di tích - danh thắng Yên Tử được xem là Kinh đô Phật giáo Việt Nam, là chốn tổ của Thiến phái Trúc Lâm thời Trần; đồng thời khu di tích - danh thắng Yên Tử cũng có những giá trị lớn về: địa chất, địa mạo; cảnh quan thiên nhiên…

Một số di sản tiêu biểu của Việt Nam được UNESCO ghi danh

STT	Tên di sản	Địa điểm	Loại hình di sản
1	Nhã nhạc cung đình Huế	Thừa Thiên Huế	Di sản văn hóa phi vật thể
2	Không gian văn hóa cồng chiêng Tây Nguyên	Tây Nguyên
3	Dân ca quan họ	Bắc Ninh, Bắc Giang
4	Hội Gióng ở đền Phù Đồng và đền Sóc	Hà Nội
5	Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương	Phú Thọ
6	Đờn ca tài tử Nam Bộ	Nam Bộ
7	Dân ca ví, giặm Nghệ - Tĩnh	Nghệ An, Hà Tĩnh
8	Nghi lễ và trò chơi kéo co	Bắc Bộ
9	Tín ngưỡng thờ Mẫu Tam Phủ	Cả nước
10	Nghệ thuật Bài Chòi	Các tỉnh Nam Trung Bộ, Nam Bộ
11	Hát Xoan	Phú Thọ
12	Nghi lễ Then của người Tày, Nùng và Thái	Các tỉnh miền núi phía Bắc Việt Nam
13	Khu trung tâm Hoàng thành Thăng Long	Hà Nội	Di sản văn hóa vật thể
14	Thành nhà Hồ	Thanh Hóa
15	Đô thị cổ Hội An	Quảng Nam
16	Thánh địa Mỹ Sơn	Quảng Nam
17	Quần thể di tích Cố đô Huế	Thừa Thiên Huế
18	Vịnh Hạ Long	Quảng Ninh	Di sản thiên nhiên
19	Vườn quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng	Quảng Bình
20	Cao nguyên đá Đồng Văn	Hà Giang
21	Công viên địa chất toàn cầu Đăk Nông.	Đăk Nông
22	Quần thể danh thắng Tràng An	Ninh Bình	Di sản hỗn hợp

(*) Tham khảo, một số di sản tiêu biểu khác ở Việt Nam

- Di sản văn hóa phi vật thể:

+ Ca trù (ở nhiều tỉnh/ thành phố trong cả nước)

+ Nghệ thuật Xòe Thái (của cộng đồng người Thái ở 4 tỉnh Tây Bắc Việt Nam là: Lai Châu; Sơn La; Điện Biên; Yên Bái)

+ Dân ca Cao Lan (ở Bắc Giang)

+ Dân ca của người Bố Y (ở Hà Giang)

+ Hát bội Bình Định (ở Bình Định)

+ Hội đua bò Bảy Núi (An Giang)

- Di sản vật thể:

+ Chiến trường Điện Biên Phủ - ở Điện Biên

+ Dinh Độc Lập - ở Thành phố Hồ Chí Minh.

+ Trống đồng Ngọc Lũ - ở Hà Nam

+ Khu di tích cổ và kiến trúc Óc Eo - Ba Thê ở An Giang

+ Nhà tù Côn Đảo ở Bà Rịa - Vũng Tàu

- Di sản thiên nhiên:

+ Danh lam thắng cảnh Hồ Ba Bể - ở Bắc Kạn

+ Danh lam thắng cảnh khu bảo tồn thiên nhiên Na Hang – Lâm Bình ở Tuyên Quang

+ Vườn quốc gia Cát Tiên - ở các tỉnh: Lâm Đồng, Bình Phước, Đồng Nai

+ Khu dự trữ sinh quyển ven biển và biển đảo Kiên Giang - ở Kiên Giang

+ Vườn quốc gia Cúc Phương - ở 3 tỉnh: Ninh Bình, Hòa Bình, Thanh Hóa

- Di sản hỗn hợp:

+ Di tích lịch sử và danh thắng Tây Thiên - Tam Đảo (Vĩnh Phúc)

+ Khu di tích danh thắng Yên Tử (Quảng Ninh).

Lưu ý: Học sinh trình bày quan điểm cá nhân. Bài làm trên mang tính tham khảo

- Ý nghĩa của các di sản:

+ Là tài sản vô giá của cộng đồng, dân tộc, tạo nên giá trị cốt lõi của cộng đồng, dân tộc đó

+ Góp phần tạo ra sinh kế cho cá nhân và cộng đồng; là nguồn lực phát triển kinh tế - xã hội của quốc gia

+ Góp phần thúc đẩy hòa bình và tinh thần đoàn kết giữa các quốc gia thông qua quá trình giao lưu cũng như tôn trọng đa dạng văn hóa

+ Đóng góp thiết thức vào quá trình bảo vệ môi trường.

- Các biện pháp góp phần giữ gìn và phát huy giá trị di sản mà bản thân em có thể thực hiện:

+ Tìm hiểu, nghiên cứu để hiểu các giá trị của những di sản văn hóa tiêu biểu của địa phương đang sinh sống và của Việt Nam

+ Tuyên truyền cho người thân, bạn bè để nâng cao nhận thức và tinh thần trách nhiệm của mọi người trong việc bảo vệ và phát huy giá trị di sản

+ Tuyên truyền, quảng bá các giá trị của di sản văn hóa thông qua các trang mạng xã hội như: Facebook; Tick Tock; Youtube…

+ Lên án, tố cáo các hành vi xâm phạm đến di sản văn hóa…

Lưu ý: Học sinh trình bày quan điểm cá nhân. Bài làm trên mang tính tham khảo

- Nếu là đại diện cho học sinh Việt Nam giới thiệu về một di sản nổi tiếng của đất nước với bạn bè quốc tế, em sẽ chọn di sản: Thực hành Then của cộng đồng các dân tộc Tày, Nùng, Thái ở Việt Nam

- Vì:

+ Then là một loại hình sinh hoạt văn hóa tín ngưỡng, tâm linh, vừa là một loại hình âm nhạc dân gian mang nhiều nét đặc trưng của cộng đồng các dân tộc Tày, Nùng, Thái

+ Năm 2019, Thực hành Then của cộng đồng các dân tộc Tày, Nùng, Thái được UNESCO công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại.