Cách vẽ biểu đồ tròn

Cách vẽ biểu đồ tròn

Mục lục bài viết

• 1. Hướng dẫn cách vẽ biểu đồ trong môn địa lý
• 2. Những lưu ý khi vẽ biểu đồ tròn

1. Hướng dẫn cách vẽ biểu đồ trong môn địa lý 

Bước 1: phân tích bảng số liệu và xây dựng hệ trục tọa độ

- Một số dụng cụ cầm dùng: compa, thước đo góc, máy tính, bút chì,...

- Phân tích và xử lý số liệu (nếu số liệu của đề bài cho là số liệu thô ví dụ như tỉ đồng, triệu người thì ta phải đổi sang số liệu về dạng %)

Công thức tính: % giá trị A = giá trị A/ tổng giá trị x 100 %

- Không được tự sắp xếp lại thứ tự số liệu (nếu không có yêu cầu)

- Nếu có yêu cầu thì thể hiện quy mô thì cần phải xác định bán kính của hình tròn.

Bước 2: Vẽ biểu đồ:

- Kẻ đường thẳng bán kính trước khi vẽ đường tròn

- Khi vẽ nên bắt đầu từ tia 12 giờ và lần lượt vẽ theo chiều quay của kim đồng hồ. Thứ tự các thành phần của các biểu đồ phải giống nhau để tiện cho việc so sánh.

- Nếu vẽ 2, 3 đường tròn thì nên xác định tâm các đường tròn nằm trên một đường thẳng

- Hình tròn là 360 độ tương ứng tỉ lệ 100% → tỉ lệ 1% ứng với 3,6 độ trên hình tròn.

Bước 3: Hoàn thiện biểu đồ:

- Điền đầy đủ số liệu lên biểu đồ , tỉ lệ % nào quá nhỏ có thể để cạnh nan quạt ngoài biểu đồ

- Chọn kí hiệu thể hiện trên biểu đồ

- Hoàn chỉnh bảng chú giải và tên biểu đồ

Lưu ý: - Bán kính của hình tròn cần phù hợp với khổ giấy để đảm bảo tính trực quan và mĩ thuật cho bản đồ

- Hình tròn với quy mô và cơ cấu xuất - nhập khẩu là 180 độ tương ứng với tỉ lệ 100% tỉ lệ 1% ứng với 1,8 độ trên nửa hình tròn.

2. Những lưu ý khi vẽ biểu đồ tròn

Cách nhận biết:

- Khả năng thể hiện: biểu đồ tỏng mô tả được cơ cấu, tỉ lệ các thành phần trong một tổng thể

- Dấu hiệu nhận biết: 

+ thường xuất hiện các cụm từ: cơ cấu, tỉ trọng, quy mô, tỉ lệ, quy mô và cơ cấu, thay đổi cơ cấu hoặc chuyển dịch cơ cấu,...

+ mốc thời gian: bằng hoặc nhỏ hơn 3 năm hoặc bằng, nhỏ hơn 3 địa điểm

+ chọn biểu đồ tròn khi ít năm, nhiều thành phần

- Một số dạng biểu đồ cột thường gặp: biểu đồ tròn đơn, tròn có bán kính.

Cách nhận xét biểu đồ tròn:

- Khi chỉ có một vòng tròn: 

+ nhận định cơ cấu tổng quát lớn nhất

+ so sánh là cái nào nhất, nhì, ba,... và cho biết tương quan giữa các yếu tố (gấp mấy lần hoặc kém nhau bao nhiêu phần trăm, bao nhiêu lần?)

+ đưa ra một số giải thích

- Khi có từ hai vòng tròn trở lên thì giới hạn tối đa là ba hình tròn cho một bài

+ Nhận xét cái chung nhất (nhìn tổng thể): tăng/ giảm như thế nào?

+ nhận xét tăng hay giảm trước, nếu có ba vòng trở lên thì thêm liên tục hay không liên tục, tăng (giảm) bao nhiêu?

+ Sau đó mới nhận xét về nhất, nhì, ba,... của các yêu tố trong từng năm nếu giống nhau thì ta gom chung lại cho các năm một lần thôi (không nhắc lại 2,3 lần)

+ cuối cùng, cho kết luận về mối tương quan giữa các yếu tố

+ giải thích về vấn đề

- Nên khắc phục những lỗi thường gặp khi vẽ biểu đồ tròn như sau:

+ thiếu số liệu trên hình tròn, cùng một đối tượng nhưng có kí hiệu khác nhau

+ tâm đường tròn không nằm trên một đường thẳng

+ không theo quy luật (giá trị đầu tiên bên phải kim là 12h, giá trị cuối cùng bên trái kim là 12h)

+ các yếu tố trong biểu đồ về đơn vị, số độ, giá trị tuyệt đối, các đối tượng , thời gian nằm trong biểu đồ

+ các yếu tố phụ ngoài biểu đồ như thiếu tên biểu đồ hoặc bảng chú giải.