Chỉ ra những cách mà người mẹ trong đoạn thơ đã làm để nạp tài khoản tinh thần cho đứa con  của mình? 

Đọc văn bản sau và trả lời câu hỏi: 

…Mẹ nạp tài khoản tinh thần cho con 

Hằng ngày, qua truyện, tranh ảnh, 

Mẹ chú ý diễn tả về cuộc sống xung quanh 

Con gia tăng vốn từ, trí tưởng tượng, lòng nhân hậu 

Thặng dư niềm tin cùng giá trị ước mơ 

Hằng tuần, đưa con đến với thiên nhiên, nhà hát, rạp chiếu phim 

Không vì dòng máu truyền đời muốn con thành nghệ sĩ 

Con hãy làm gì con muốn, nhưng phải biết yêu nghệ thuật như một chìa - khóa - sống 

Tính tuổi, đếm những mùa xuân 

Ngân hàng tinh thần dồi dào chúng ta sống nhiều vượt qua hữu hạn 

Gia tài quý giá này, con sẽ chuyển số dư luân lưu cho cháu, chắt 

Thế hệ con đừng quên trồng cây, hoa, mở lại những đồng quê đang thu hẹp và biến mất

Làm bạn, mến thương loài vật, người sẽ tử tế hơn với đồng loại của mình 

Đấy là tài khoản tâm hồn thiết yếu để tạo dựng tương lai cho các con, cho Trái Đất! 

(Trích Tài khoản tương lai - Vi Thùy Linh, Báo điện tử Quân đội nhân dân cuối tuần, số ra ngày 19-1-2020)

Thuyền tôi trôi trên Sông Đà. Cảnh ven sông ở đây lặng tờ. Hình như từ đời Lí đời Trần đời Lê, quãng sông  này cũng lặng tờ đến thế mà thôi. Thuyền tôi trôi một nương ngô nhú lên mấy lá ngô non đầu mùa. Mà tịnh  không một bóng người. Cỏ gianh đồi núi đang ra những nõn búp. Một đàn hươu cúi đầu ngốn búp cỏ gianh  đẫm sương đêm. Bờ sông hoang dại như một bờ tiền sử. Bờ sông hồn nhiên như một nỗi niềm cổ tích tuổi xưa.  Chao ôi, thấy thèm được giật mình vì một tiếng còi xúp – lê của một chuyến xe lửa đầu tiên đường sắt Phú  Thọ – Yên Bái - Lai Châu. Con hươu thơ ngộ ngẩng đầu nhung khỏi áng cỏ sương, chăm chăm nhìn tôi lừ lừ trôi trên một mũi đò. Hươu vểnh tai, nhìn tôi không chớp mắt mà như hỏi tôi bằng cái tiếng nói riêng của con  vật lành : "Hỡi ông khách Sông Đà, có phải ông cũng vừa nghe thấy một tiếng còi sương?". Đàn cá dầm xanh  quẫy vọt lên mặt sông bụng trắng như bạc rơi thoi. Tiếng cá đập nước sông đuổi mất đàn hươu vụt biến.  Thuyền tôi trôi trên "Dải Sông Đà bọt nước lênh bênh - Bao nhiêu cảnh bấy nhiêu tình" của "một người tình  nhân chưa quen biết" (Tản Đà), Dòng sông quãng này lững lờ như nhớ thương những hòn đá thác xa xôi để lại trên thượng nguồn Tây Bắc. Và con sông như đang lắng nghe những giọng nói êm êm của người xuôi, và  con sông đang trôi những con đò mình nở chạy buồm vải nó khác hẳn những con đò đuôi én thắt mình dây cổ điển trên dòng trên.  

(Ngữ văn 12, tập 1, NXB Giáo dục Việt Nam, tr 191 – 192) 

    Cảm nhận vẻ đẹp của hình tượng Sông Đà trong đoạn trích trên; từ đó, liên hệ với hình ảnh Sông Đà ở quãng  đá bờ sông dựng vách thành để rút ra nhận xét về cách cảm nhận thiên nhiên của nhà văn Nguyễn Tuân.

2 

Từ nội dung đoạn trích ở phần Đọc – hiểu, hãy viết một đoạn văn (khoảng 200  chữ) trình bày suy nghĩ của anh/chị về giá trị của những thay đổi mới mẻ trong cuộc sống.

Thông điệp từ hai câu thơ những căn nhà tự nguyện chìm vào đất/ tạo dựng các tầng trời có ý  nghĩa như thế nào với anh/chị?  

Hai câu thơ sau giúp anh chị hiểu gì về mối quan hệ giữa quá khứ và hiện tại:

nền cũ thành bệ phóng

kỷ niệm thành sức bay

Đọc văn bản sau và trả lời câu hỏi: 

            Những căn nhà ấy 

Đâu rồi 

những căn nhà 

những căn nhà bồng bế tuổi thơ tôi  

những vách cột tay tôi men lẫm chẫm! 

không gian rộng 

trống trơn 

những căn nhà tự nguyện chìm vào đất  

tạo dựng các tầng trời 

giục ý nghĩ trong đầu người cất cánh  

Trên nền xưa 

say khoảng rộng, chân đi thành cánh vỗ 

tầng thấp, tầng cao 

tôi say uống mùi hương thân thuộc  

của những căn nhà tự chìm vào đất 

nền cũ thành bệ phóng 

kỷ niệm thành sức bay 

tôi phồng ngực uống mùi hương ký ức  

để bay vào tương lai. 

                                                                  29-6-2014 

(Vũ Quần Phương, Phía ngoài kia là rừng, NXB hội nhà văn Việt Nam, tr 33 - 34) 

1 

Xác định phương thức biểu đạt chính của bài thơ. 

Cảm nhận của anh/chị về đoạn thơ 

Nhớ gì như nhớ người yêu 

Trăng lên đầu núi, nắng chiều lưng nương 

Nhớ từng bản khói cùng sương 

Sớm khuya bếp lửa người thương đi về. 

Nhớ từng rừng nứa bờ tre 

Ngòi Thia, sông Đáy, suối Lê vơi đầy. 

Ta đi ta nhớ những ngày 

Mình đây ta đó, đắng cay ngọt bùi… 

Thương nhau chia củ sắn lùi 

Bát cơm sẻ nửa, chăn sui đắp cùng 

Nhớ người mẹ nắng cháy lưng 

Địu con lên rẫy, bẻ từng bắp ngô 

Nhớ sao lớp học i tờ 

Đồng khuya đuốc sáng, những giờ liên hoan 

Nhớ sao ngày tháng cơ quan 

Gian nan đời vẫn ca vang núi đèo 

Nhớ sao tiếng mõ rừng chiều 

Chày đêm nện cối đều đều suối xa… 

(Trích Việt Bắc, Tố Hữu, Ngữ văn 12, Tập một, NXB Giáo dục Việt Nam, 2020, tr.110-111)

Cảm nhận của anh/chị về đoạn thơ trên. Từ đó nhận xét về phong cách nghệ thuật của nhà thơ Tố Hữu được  thể hiện qua đoạn thơ.

Từ nội dung phần đọc hiểu, anh / chị hãy viết một đoạn văn ngắn (khoảng 200  chữ) trình bày suy nghĩ của mình về việc cần làm để “tỏa sáng trong vở diễn đời mình” của thanh niên hiện nay.

Anh/chị có đồng tình với quan điểm: “Mục đích chính đáng nhất của con người trong đời là  nhận thức bản thân mình một cách toàn diện” không? Vì sao? 

Anh/chị hiểu thế nào về câu “Nếu không nỗ lực, thì những tố chất bên trong mỗi người chúng  ta sẽ không thể nào hé lộ, mãi mãi tiềm ẩn phí hoài.” ? 

Theo tác giả, mục tiêu lớn nhất của đời người là gì? 

Đọc văn bản sau và trả lời câu hỏi: 

Triết gia Aristotle quan niệm rằng: “Mục đích chính đáng nhất của con người trong đời là nhận thức  bản thân mình một cách toàn diện, phát triển các tiềm năng của mình đến độ viên mãn, và từ đó hoàn thiện  mình. Cuộc sống tốt đẹp là kết quả của sự phát triển toàn mãn năng lực, thiên tư và nhân cách của con người.  Một cá nhân không thực hiện được điều này sẽ luôn dằn vặt, tự bất mãn với chính mình. Sự suy sụp tinh thần  ấy bộc lộ qua các biểu hiện buồn chán, đau khổ, những dấu hiệu của một cuộc sống bất hạnh. Còn người nào  nhận thức và phát huy được bản chất cũng như năng lực tiềm ẩn của mình sẽ có được cuộc sống thỏa nguyện”.  

Như vậy, mục tiêu lớn nhất của đời người là sống đúng với tiềm năng của bản thân.  Nhưng nếu chỉ ngồi yên, thì tiềm năng không thể nào trở thành tài năng. Ngôi sao trong ta sẽ lụi tàn  theo năm tháng. Nếu không hành động, thì ta không thể nào có được cuộc sống viên mãn theo đúng khả năng  của mình. Nếu không nỗ lực, thì những tố chất bên trong mỗi người chúng ta sẽ không thể nào hé lộ, mãi mãi  tiềm ẩn phí hoài. Nuôi dưỡng ngôi sao trong mình, vun trồng những tiềm năng tố chất. Để một ngày nào đó,  tỏa sáng rực rỡ. Cuộc đời là một bộ phim mà trong đó ai cũng phải đóng một vai nào đó.  Vậy sao không tỏa sáng trong vở diễn đời mình?  

(Trích “Tuổi trẻ đáng giá bao nhiêu?” – Rosie Nguyễn, NXB Hội Nhà văn, 2019, trang 77-78)

Trong đoạn trích Đất Nước (trường ca Mặt đường khát vọng), nhà thơ Nguyễn  Khoa Điềm viết: 

Trong anh và em hôm nay

Đều có một phần Đất Nước 

Khi hai đứa cầm tay 

Đất Nước trong chúng mình hài hoà nồng thắm 

Khi chúng ta cầm tay mọi người 

Đất nước vẹn tròn, to lớn 

Mai này con ta lớn lên 

Con sẽ mang đất nước đi xa 

Đến những tháng ngày mơ mộng 

Em ơi em Đất Nước là máu xương của mình 

Phải biết gắn bó san sẻ 

Phải biết hoá thân cho dáng hình xứ sở 

Làm nên Đất Nước muôn đời... 

(Ngữ văn 12, Tập một, NXB Giáo dục Việt Nam, 2020, tr.120-121) 

Anh/Chị hãy phân tích đoạn trích trên, từ đó làm rõ nét mới mẻ, độc đáo trong suy tưởng của Nguyễn Khoa  Điềm về đất nước.

Từ nội dung đoạn trích ở phần Đọc hiểu, hãy viết một đoạn văn (khoảng 200  chữ) trình bày suy nghĩ của anh/chị về ý kiến: tri thức con học được sẽ là vũ khí trong tay.

Nếu lựa chọn, anh/chị sẽ lựa chọn “tình yêu duy nhất mãi mãi” của mình là tình yêu gia đình  hay tình yêu đôi lứa? Vì sao? 

Vì sao tác giả cho rằng: Trên thế giới này không có cái gọi là “tình yêu duy nhất mãi mãi”?

Đọc văn bản sau và trả lời câu hỏi: 

(1) Kiếp người ngắn ngủi, nếu hôm nay con lãng phí đời con, thì ngày mai con sẽ thấy cuộc đời bỏ con  đi xa rồi. Vì vậy, con càng sớm trân trọng đời con thì con càng được tận hưởng cuộc sống sớm; hãy trân trọng  đời này càng sớm càng tốt, chứ đừng mong mình sống thọ. 

(2) Trên thế gian này không có cái gọi là "tình yêu duy nhất mãi mãi", yêu là cảm giác tức thời, cảm  giác này chắc chắn sẽ thay đổi theo thời gian và tâm thế. Nếu "tình yêu duy nhất mãi mãi" của con bỏ con mà  đi, con hãy nhẫn nại chờ một tí, để ngày tháng gột rửa dần, để lòng con từ từ lắng lại, đau khổ sẽ dần dà nhạt  nhoà. Đừng mơ tưởng hão về cái đẹp của tình yêu, đừng làm quá nỗi đau khi thất tình. 

(3) Tuy rằng rất nhiều vị công thành danh toại không học nhiều lắm, nhưng thế không có nghĩa là cứ lười học, lười đọc là sẽ thành công cái chắc. Tri thức con học được sẽ là vũ khí trong tay, có thể dựng cơ đồ từ bàn tay trắng, nhưng không thể chiến đấu không một tấc gươm. Mong con nhớ kĩ!”

Đọc đoạn thơ dưới đây: 

Những đường Việt Bắc của ta 

Ðêm đêm rầm rập như là đất rung 

Quân đi điệp điệp trùng trùng 

Ánh sao đầu súng bạn cùng mũ nan 

Dân công đỏ đuốc từng đoàn 

Bước chân nát đá, muôn tàn lửa bay. 

Nghìn đêm thăm thẳm sương dày 

Ðèn pha bật sáng như ngày mai lên. 

Tin vui chiến thắng trăm miền 

Hoà Bình, Tây Bắc, Ðiện Biên vui về 

Vui từ Ðồng Tháp, An Khê 

Vui lên Việt Bắc, đèo De, núi Hồng. 

(Trích Việt Bắc - Tố Hữu) 

Cảm nhận của anh/chị về đoạn thơ trên. Từ đó nhận xét về khuynh hướng sử thi và cảm hứng lãng mạn được  thể hiện trong đoạn thơ.

Từ nội dung đoạn trích ở phần Đọc hiểu, anh chị hãy viết 1 đoạn văn khoảng 200  chữ, trình bày về ý nghĩa của việc dốc hết tình yêu cho việc mình làm. 

Anh/chị có đồng ý với quan niệm Chỉ khi ta tìm hiểu sâu về nghề, biết rõ về nó, mới thấy hay,  thấy thích, từ đó mà sinh yêu nghề, yêu việc mình làm không? Vì sao? 

Việc tác giả dẫn Yu Pang Lin cùng câu nói của ông có tác dụng như thế nào?

Vì sao tác giả cho rằng không nghề nào mà không có điểm hay, có điều lý thú?

… Ông đò hai tay giữ mái chèo khỏi bị hất lên khỏi sóng trận địa phóng thẳng vào mình. Mặt nước hò la vang  dậy quanh mình, ùa vào mà bẻ gãy cán chèo võ khí trên cánh tay mình. Sóng nước như thể quân liều mạng  vào sát nách mà đá trái mà thúc gối vào bụng và hông thuyền. Có lúc chúng đội cả thuyền lên. Nước bám lấy  thuyền như đô vật túm thắt lưng ông đò đòi lật ngửa mình ra giữa trận nước vang trời thanh la não bạt. Sóng  thác đã đánh đến miếng đòn hiểm độc nhất, cả cái luồng nước vô sở bất chí ấy bóp chặt lấy hạ bộ người lái  đò […]. Mặt sông trong tích tắc loà sáng lên như một cửa bể đom đóm rừng ùa xuống mà châm lửa vào đầu  sóng. Nhưng ông đò cố nén vết thương, hai chân vẫn kẹp chặt lấy cuống lái, mặt méo bệch đi như cái luồng  sóng đánh hồi lùng, đánh đòn tỉa, đánh đòn âm vào chỗ hiểm. Tăng thêm mãi lên tiếng hỗn chiến của nước  của đá thác. Nhưng trên cái thuyền sáu bơi chèo, vẫn nghe rõ tiếng chỉ huy ngắn gọn tỉnh táo của người cầm  lái. Vậy là phá xong cái trùng vi thạch trận vòng thứ nhất. Không một phút nghỉ tay nghỉ mắt, phải phá luôn  vòng vây thứ hai và đổi luôn chiến thuật. Ông lái đã nắm chắc binh pháp của thần sông thần đá. Ông đã thuộc  quy luật phục kích của lũ đá nơi ải nước hiểm trở này. Vòng đầu vừa rồi, nó mở ra năm cửa trận, có bốn cửa  tử một cửa sinh cửa, sinh nằm lập lờ phía tả ngạn sông. Vòng thứ hai này tăng thêm nhiều cửa tử để đánh lừa  con thuyền vào, và cửa sinh lại bố trí lệch qua phía bờ hữu ngạn. Cưỡi lên thác Sông Đà, phải cưỡi đến cùng  như là cưỡi hổ. Dòng thác hùm beo đang hồng hộc tế mạnh trên sông đá. Nắm chặt lấy được cái bờm sóng  đúng luồng rồi, ông đò ghì cương lái, bám chắc lấy luồng nước đúng mà phóng nhanh vào cửa sinh, mà lái  miết một đường chéo về phía cửa đá ấy. Bốn năm bọn thuỷ quân cửa ải nước bên bờ trái liền xô ra định níu  thuyền lôi vào tập đoàn cửa tử. Ông đò vẫn nhớ mặt bọn này, đứa thì ông tránh mà rảo bơi chèo lên, đứa thì  ông đè sấn lên mà chặt đôi ra để mở đường tiến. Những luồng tử đã bỏ hết lại sau thuyền. Chỉ còn vẳng reo  tiếng hò của sóng thác luồng sinh. Chúng vẫn không ngớt khiêu khích, mặc dầu cái thằng đá tướng đứng chiến  ở cửa vào đã tiu nghỉu cái mặt xanh lè thất vọng thua cái thuyền đã đánh trúng vào cửa sinh nó trấn lấy. Còn  một trùng vây thứ ba nữa. Ít cửa hơn, bên phải bên trái đều là luồng chết cả. Cái luồng sống ở chặng ba này  lại ở ngay giữa bọn đá hậu vệ của con thác. Cứ phóng thẳng thuyền, chọc thủng cửa giữa đó. Thuyền vút qua cổng đá cánh mở cánh khép. Vút, vút, cửa ngoài, cửa trong, lại cửa trong cùng, thuyền như một mũi tên tre  xuyên nhanh qua hơi nước, vừa xuyên vào tự động lái được lượn được. Thế là hết thác. 

 (Trích Người lái đò Sông Đà, Nguyễn Tuân, Ngữ văn 12, Tập một, NXB Giáo dục Việt Nam)  Trình bày cảm nhận của anh/chị về đoạn trích trên. Từ đó, nhận xét cái nhìn mang tính phát hiện về con người  của nhà văn Nguyễn Tuân. 

3 

Từ nội dung đoạn trích ở phần Đọc hiểu, hãy viết một đoạn văn (khoảng 200  chữ) trình bày suy nghĩ của anh/chị về sự cần thiết phải biết vượt qua những cơn bão lòng.

Nêu tác dụng của biện pháp tu từ so sánh trong đoạn thơ: 

anh đi vào mơ 

vào thực 

vào buổi chiều chẳng có ai để nhớ 

mưa bủa vây bốn phía 

mưa như nước mắt đàn ông 

rơi lì lợm... 

Đọc văn bản sau và trả lời câu hỏi: 

BÃO 

thế là em đã nói điều ấy trước giờ bão đến 

trời Sài Gòn u u mắt nâu 

anh đi vào mơ 

vào thực 

vào buổi chiều chẳng có ai để nhớ 

mưa bủa vây bốn phía 

mưa như nước mắt đàn ông 

rơi lì lợm... 

anh ngồi với anh mân mê từng hạt nước 

ngoài Trung nhiều tin chẳng lành 

đời chi lạ ! 

bão cũng xé thành hai cõi 

bão của đời mải mê tàn phá 

bão lòng anh tan nát đời anh 

bão lòng anh chỉ mình anh chịu 

bão của đời xin hãy lặng yên !... 

 (Nguyễn Trung Bình, Người trẻ dáng nâu, NXB Lao động, 2011, tr.95)

Nhớ gì như nhớ người yêu

Trăng lên đầu núi, nắng chiều lưng nương

Nhớ từng bản khói cùng sương

Sớm khuya bếp lửa người thương đi về.

Nhớ từng rừng nứa bờ tre

Ngòi Thia, sông Đáy, suối Lê vơi đầy.

Ta đi ta nhớ những ngày

Mình đây ta đó đắng cay ngọt bùi…

Thương nhau, chia củ sắn lùi

Bát cơm sẻ nửa, chăn sui đắp cùng.

Nhớ người mẹ nắng cháy lưng

Địu con lên rẫy, bẻ từng bắp ngô.

    (Theo Ngữ văn 12, Tập một, NXB Giáo dục Việt Nam, 2019, tr.110, 111)

Cảm nhận của anh, chị về đoạn thơ trên; từ đó, nhận xét tính trữ tình chính trị của Tố Hữu trong đoạn thơ.                                         

Nhận xét về vẻ đẹp của hình ảnh người lính thời kì đầu kháng chiến chống Pháp được thể hiện trong đoạn thơ .

Phân tích tính gợi hình, gợi cảm của từ  “mòn chân” trong câu thơ: Ít nhiều người vợ trẻ / Mòn chân bên cối gạo canh khuya

Hình ảnh “lũ chúng tôi” được tác giả giới thiệu như thế nào trong đoạn thơ:

 Lũ chúng tôi
Bọn người tứ xứ,
Gặp nhau hồi chưa biết chữ
Quen nhau từ buổi “Một hai”
Súng bắn chưa quen,
Quân sự mươi bài
Lòng vẫn cười vui kháng chiến
Lột sắt đường tàu,
Rèn thêm đao kiếm,
Áo vải chân không,
Đi lùng giặc đánh.

Đọc đoạn trích sau và thực hiện các yêu cầu:

Lũ chúng tôi
Bọn người tứ xứ,
Gặp nhau hồi chưa biết chữ
Quen nhau từ buổi “Một hai”
Súng bắn chưa quen,
Quân sự mươi bài
Lòng vẫn cười vui kháng chiến
Lột sắt đường tàu,
Rèn thêm đao kiếm,
Áo vải chân không,
Đi lùng giặc đánh.
Ba năm rồi gửi lại quê hương
Mái lều gianh,
Tiếng mõ đêm trường,
Luống cày đất đỏ
Ít nhiều người vợ trẻ,
Mòn chân bên cối gạo canh khuya
Chúng tôi đi
Nắng mưa sờn mép ba lô,
Tháng năm bạn cùng thôn xóm.
Nghỉ lại lưng đèo
Nằm trên dốc nắng
Kì hộ lưng nhau ngang bờ cát trắng
Quờ chân tìm hơi ấm đêm mưa.
- Đằng nớ vợ chưa?
- Đằng nớ?
- Tớ còn chờ độc lập
Cả lũ cười vang bên ruộng bắp,
Nhìn o thôn nữ cuối nương dâu.

          ( Nhớ - Hồng Nguyên- Thơ Việt Nam 1945-1985, NXBVH,1985, Trang 107)
Xác định thể thơ của đoạn trích. 

Ta về, mình có nhớ ta 

Ta về, ta nhớ những hoa cùng người. 

 Rừng xanh hoa chuối đỏ tươi, 

Đèo cao nắng ánh dao gài thắt lưng. 

 Ngày xuân mơ nở trắng rừng, 

Nhớ người đan nón chuốt từng sợi giang. 

 Ve kêu rừng phách đổ vàng, 

Nhớ cô em gái hái măng một mình. 

 Rừng thu trăng rọi hòa bình, 

Nhớ ai tiếng hát ân tình thủy chung. 

 (Việt Bắc - Tố Hữu, sách Ngữ văn 12, Tập 1, NXB Giáo dục Việt Nam, 2017, trang 111)  Cảm nhận của anh chị về đoạn thơ trên. Từ đó nhận xét những khám phá độc đáo, mới  mẻ về bức tranh tứ bình của nhà thơ Tố Hữu?