Từ nội dung đoạn trích ở phần Đọc hiểu, anh/ chị hãy viết một đoạn văn khoảng 200 chữ trình bày suy nghĩ về ý nghĩa của việc cần trân quý những gì đang có trong cuộc sống con người.

Anh/ Chị hãy nhận xét về tình cảm của tác giả đối với mẹ được thể hiện trong đoạn trích.

Vẻ đẹp của mẹ được miêu tả như thế nào trong đoạn trích trên?

Trong đoạn trích có rất nhiều kỉ niệm được nhắc đến. Hãy chỉ ra những kỉ niệm đó.

Phần I. Đọc hiểu (3,0 điểm)

Con bị thương, nằm lại một mùa mưa

Nhớ dáng mẹ ân cần mà lặng lẽ

Nhà yên ắng, tiếng chân đi rất nhẹ,

Gió từng hồi trên mái lá ùa qua.

Nhớ vườn cây che bóng kín sau nhà

Trái chín rụng suốt mùa thu lộp độp

Những dãy bưởi sai, những hàng khế ngọt,

Nhãn đầu mùa, chim đến bói lao xao…

Con xót lòng, mẹ hái trái bưởi đào

Con nhạt miệng, có canh tôm nấu khế

Khoai nướng, ngô bung, ngọt long đến thế

Mỗi ban mai tỏa khói ấm trong nhà.

Ba con đầu đi chiến đấu nơi xa

Tình máu mủ mẹ dồn con hết cả

Con nói mớ những núi rừng xa lạ

Tình ra rồi, có mẹ, hóa thành quê!

                                                            (Mẹ, Bằng Việt)

Đọc văn bản trên và thực hiện các yêu cầu sau:

Xác định phương thức biểu đạt của văn bản.

“Hắn chắp hai tay sau lưng, lững thững bước ra sân. Ánh nắng buổi sáng mùa hè sáng lóa xói và hai con mắt còn cay sè của hắn. Hắn chớp chớp liên hồi mấy cái, và bỗng vừa chợt nhận ra, xung quanh mình có cái gì vừa thay đổi mới mẻ, khác lạ. Nhà cửa, sân vườn, hôm nay đều được quét tước, thu dọn sạch sẽ gọn gàng. Mấy chiếc quần áo rách như tổ đỉa vẫn vắt khươn mươn niên ở một góc nhà đã thấy đem ra sân hong. Hai cái ang nước vẫn để khô cong ở dưới gốc ổi đã kín nước đầy ăm ắp. Đống rác mùn tung bành ngay lối đi đã hót sạch.

Ngoài vườn người mẹ đang lúi húi giẫy những búi cỏ mọc nham nhở. Vợ hắn quét lại cái sân, tiếng chổi từng nhát kêu sàn sạt trên mặt đất. Cảnh tượng thật đơn giản, bình thường nhưng đối với hắn lại rất thấm thía cảm động. Bỗng nhiên hắn thấy hắn thương yêu gắn bó với cái nhà của hắn lạ lùng. Hắn đã có một gia đình. Hắn sẽ cùng vợ sinh con đẻ cái ở đấy. Cái nhà như cái tổ ấm che mưa che nắng. Một nguồn vui sướng phấn chấn đột ngột tràn ngập trong lòng. Bây giờ hắn mới thấy hắn nên người, hắn thấy hắn có bổn phận phải lo lắng cho vợ con sau này. Hắn xăm xăm chạy ra giữa sân, hắn cũng muốn làm một việc gì để dự phần tu sửa lại căn nhà.”

(Trích Vợ nhặt – Kim Lân, Ngữ văn 12, tập hai, NXB Giáo dục, 2008, tr.30)

Phân tích tâm trạng nhân vật Tràng được nhà văn Kim Lân thể hiện trong đoạn trích  trên . Từ đó, nhận xét về nghệ thuật xây dựng nhân vật của nhà văn Kim Lân.

II. LÀM VĂN (7,0 điểm)

Anh/Chị hãy viết một đoạn văn (khoảng 200 chữ) trình bày suy nghĩ của bản thân về ý nghĩa của nghị lực con người trong cuộc sống.

Anh/Chị hãy nhận xét quan niệm về cuộc sống được tác giả nêu trong đoạn trích?

Nêu tác dụng của biện pháp tu từ liệt kê trong câu văn “Ở đây trong những buổi lễ cưới, người ta tặng nhau một quả mìn nhảy đã tháo kíp làm giá bút, một quả đạn cối tiện đầu, quét lượt sơn trắng làm bình hoa, một ống thuốc mồi của quả bom tấn để đựng giấy giá thú, giấy khai sinh cho các cháu sau này, và những cái võng nhỏ của trẻ con tết bằng ruột dây dù rất óng”

Trong đoạn trích, những món quà nào thường được tặng trong đám cưới?

I. ĐỌC – HIỂU (3,0 điểm)

Đọc đoạn trích:

Quê hương thứ nhất của chị ở mảnh đất Hưng Yên, quê hương thứ hai của chị ở nông trường Hồng Cúm, hạnh phúc mà chị đã mất đi từ bảy, tám năm nay ai ngờ chị lại tìm thấy ở một nơi mà chiến tranh đã xảy ra ác liệt nhất. Ở đây trong những buổi lễ cưới, người ta tặng nhau một quả mìn nhảy đã tháo kíp làm giá bút, một quả đạn cối tiện đầu, quét lượt sơn trắng làm bình hoa, một ống thuốc mồi của quả bom tấn để đựng giấy giá thú, giấy khai sinh cho các cháu sau này, và những cái võng nhỏ của trẻ con tết bằng ruột dây dù rất óng. Sự sống nảy sinh từ cái chết, hạnh phúc hiện hình từ trong những hy sinh, gian khổ, ở đời này không có con đường cùng, chỉ có những ranh giới, điều cốt yếu là phải có sức mạnh để bước qua những ranh giới ấy.

(Trích Mùa lạc – Nguyễn Khải, NXB Văn học, 1960)

Xác định ngôi kể trong đoạn trích?

Cảm nhận của anh/chị về sự hòa hợp giữa sóng và em trong đoạn trích sau, từ đó nhận xét quan niệm tình yêu của nhà thơ Xuân Quỳnh: 

Con sóng dưới lòng sâu 

Con sóng trên mặt nước 

Ôi con sóng nhớ bờ 

Ngày đêm không ngủ được 

Lòng em nhớ đến anh 

Cả trong mơ còn thức 

Dẫu xuôi về phương bắc 

Dẫu ngược về phương nam 

Nơi nào em cũng nghĩ 

Hướng về anh - một phương 

Ở ngoài kia đại dương 

Trăm nghìn con sóng đó 

Con nào chẳng tới bờ 

Dù muôn vời cách trở 

(Trích Sóng – Xuân Quỳnh, Ngữ văn 12, Tập một, NXB Giáo dục Việt Nam, 2020, tr.155-156)

II. LÀM VĂN 

Từ nội dung đoạn trích ở phần Đọc hiểu, Anh/chị hãy viết một đoạn văn (khoảng 200 chữ) trình bày suy nghĩ  của bản thân về sự cần thiết phải có tinh thần chủ động trong cuộc sống. 

Khi phải đối mặt với thử thách cuộc sống, anh/ chị chọn đứng yên hay dấn thân? Vì sao?

Anh/chị hiểu như thế nào về lối sống được đề cập trong câu văn: Cứ tưởng tượng bạn như một con sò sống bên bờ biển, ngay cả khi bạn nằm im không di chuyển thì những con sóng vẫn có thể đưa bạn đi từ nơi này đến nơi khác? 

Theo tác giả, sự khác biệt giữa chuyến phiêu lưu khám phá và chuyến phiêu lưu mạo hiểm là  gì? 

I. ĐỌC HIỂU

Đọc đoạn trích:  

Nếu bạn có sự chuẩn bị thì đó là phiêu lưu khám phá. Nếu không, đó là chuyến đi mạo hiểm. Với một số người, cuộc sống là một hành trình. Trong khi với người khác, cuộc sống là một đường đua. Dù cuộc sống là hành trình hay đường đua thì nhiệm vụ của bạn vẫn là hướng về phía trước. Bạn không thể ở lì một chỗ nếu bạn vẫn còn thở, còn làm việc và còn tương tác với thế giới. Cứ tưởng tượng bạn như một con sò sống bên bờ biển, ngay cả khi bạn nằm im không di chuyển thì những con sóng vẫn có thể đưa bạn đi từ nơi này đến nơi khác. Nếu bạn có sự chủ động, bằng cách định hướng cuộc phiêu lưu của mình, thì bạn cũng lường trước được nơi bạn được đưa tới. Ngược lại, nếu cứ phó mặc cho con sóng thì bạn vẫn phiêu lưu đó thôi, nhưng bạn sẽ không biết mình sẽ đi đâu về đâu. 

Chúng ta thường rất sợ mạo hiểm nhưng lại quên mất rằng càng sợ thì càng khiến bản thân lâm vào mạo hiểm. Trong điều kiện cuộc sống luôn bắt con người vận động, hành động mạo hiểm nhất chính là đứng yên… Tôi rất thích hai từ “dấn thân”, vì nó đã lột tả gần như trọn vẹn cuộc sống ngắn ngủi của con người. Chúng ta rất nhỏ bé, để tồn tại, bạn phải học cách vượt lên thay vì đứng yên một chỗ. 

(Trích Đến cỏ dại cũng đàng hoàng mà sống, Phạm Sĩ Thanh, NXB Thế giới, 2019, tr.293-294)

Xác định phương thức biểu đạt chính được sử dụng trong đoạn trích. 

Sáng hôm sau, mặt trời lên bằng con sào, Tràng mới trở dậy. Trong người êm ái lửng lơ như người vừa ở  trong giấc mơ đi ra. Việc hắn có vợ đến hôm nay hắn vẫn còn ngỡ ngàng như không phải.  Hắn chắp hai tay sau lưng lững thững bước ra sân. Ánh nắng buổi sáng mùa hè sáng loá xói vào hai con  mắt còn cay sè của hắn. Hắn chớp chớp liên hồi mấy cái, và bỗng vừa chợt nhận ra, xung quanh mình có cái  gì vừa thay đổi mới mẻ, khác lạ. Nhà cửa, sân vườn hôm nay đều được quét tước, thu dọn sạch sẽ gọn gàng.  Mấy chiếc quần áo rách như tổ đỉa vẫn vắt khươm mươi niên ở một góc nhà đã thấy đem ra sân hong. Hai  cái ang nước vẫn để khô cong ở dưới gốc ổi đã kín nước đầy ăm ắp. Đống rác mùn tung bành ngay lối đi đã  hót sạch.  

Ngoài vườn người mẹ đang lúi húi giẫy những búi cỏ mọc nham nhở. Vợ hắn quét lại cái sân, tiếng chổi  từng nhát kêu sàn sạt trên mặt đất. Cảnh tượng thật đơn giản, bình thường nhưng đối với hắn lại rất thấm  thía cảm động. Bỗng nhiên hắn thấy hắn thương yêu gắn bó với cái nhà của hắn lạ lùng. Hắn đã có một gia  đình. Hắn sẽ cùng vợ sinh con đẻ cái ở đấy. Cái nhà như cái tổ ấm che mưa che nắng. Một nguồn vui sướng,  phấn chấn đột ngột tràn ngập trong lòng. Bây giờ hắn mới thấy hắn nên người, hắn thấy hắn có bổn phận  phải lo lắng cho vợ con sau này. Hắn xăm xăm chạy ra giữa sân, hắn cũng muốn làm một việc gì để dự phần  tu sửa lại căn nhà…”  

(Trích Vợ nhặt, Kim Lân, Ngữ văn 12, Tập hai, NXB Giáo dục Việt Nam, 2018, tr.30) 

Phân tích hình ảnh nhân vật Tràng trong đoạn trích trên. Từ đó, nhận xét cách nhìn mới mẻ về người nông  dân của nhà văn Kim Lân. 

I. LÀM VĂN 

Từ đoạn trích phần Đọc hiểu, anh/chị hãy viết một đoạn văn (khoảng 200 chữ) về sức mạnh của tinh thần đoàn  kết dân tộc trong hoàn cảnh đất nước khó khăn thử thách. 

Anh/chị hãy nhận xét về tình cảm của tác giả đối với đất nước được thể hiện trong đoạn trích. 

Những dòng thơ sau giúp anh/chị hiểu gì về đất nước và con người Việt Nam? 

Đất nước giống như con thuyền xuyên gió mạnh

Những mối tình trong gió bão tìm nhau.

Chỉ ra hai hình ảnh trong đoạn trích diễn tả sự vươn lên mạnh mẽ của đất nước. 

I. ĐỌC HIỂU

Đọc đoạn trích:  

Gió gieo tung những hạt giống trên tay  

Giọt nước mắt mau khô, tiếng gọi đò vọng mãi  

Vầng trán với bể khơi chung gió ấy  

Ở nơi đâu cũng tới được chân trời.  

Gió và tình yêu thổi trên đất nước tôi  

Như tiếng gọi ngàn đời không khuất phục  

Đất nước giống như con thuyền xuyên gió mạnh  

Những mối tình trong gió bão tìm nhau.  

(…)  

Dẫu đêm nay ngọn gió mùa hè  

Còn bề bộn một vùng gạch ngói  

Lịch sử quay những vòng xoáy gian nan  

Đất nước tôi như một con thuyền  

Lướt trên sóng những ngực buồm trắng xoá.  

Ước chi được hoá thành ngọn gió  

Để được ôm trọn vẹn nước non này  

Để thổi ấm những đỉnh đèo buốt giá  

Để mát rượi những mái nhà nắng lửa  

Để luôn luôn được trở lại với đời...  

(Trích Gió và tình yêu thổi trên đất nước tôi, Lưu Quang Vũ, NXB Văn học, 2002)  

Thực hiện các yêu cầu sau: 

Đoạn trích trên được viết theo thể thơ nào?  

Sáng hôm sau, mặt trời lên bằng con sào, Tràng mới trở dậy. Trong người êm ái lửng lơ như người vừa ở  trong giấc mơ đi ra. Việc hắn có vợ đến hôm nay hắn vẫn còn ngỡ ngàng như không phải. Hắn chắp hai tay sau lưng, lững thững bước ra sân. Ánh nắng buổi sáng màu hè sáng lóa xói và hai con  mắt còn cay sè của hắn. Hắn chớp chớp liên hồi mấy cái, và bỗngvừa chợt nhận ra, xung quanh mình có cái  gì vừa thay đổi mới mẻ, khác lạ. Nhà cửa, sân vườn, hôm nay đều được quét tước, thu dọn sạch sẽ gọn gàng.  Mấy chiếc quần áo rách như tổ đỉa vẫn vắt khươn mươn niên ở một góc nhà đã thấy đem ra sân hong. Hai  cái ang nước vẫn để khô cong ở dưới gốc ổi đã kín nước đầy ăm ắp. Đống rá mùn tung bành ngay lối đi đã  hót sạch. 

Ngoài vườn người mẹ đang lúi húi giẫy những búi cỏ mọc nham nhở. Vợ hắn quét lại cái sân, tiếng chổi  từng nhát kêu sàn sạt trên mặt đất. Cảnh tượng thật đơn giản, bình thường nhưng đối với hắn lại rất thấm  thía cảm động. Bỗng nhiên hắn thấy hắn thương yêu gắn bó với cái nhà của hắn lạ lùng. Hắn đã có một gia  đình. Hắn sẽ cùng vợ sinh con đẻ cái ở đấy. Cái nhà như cái tổ ấm che mưa che nắng. Một nguồn vui sướng  phấn chấn đột ngột tràn ngập trong lòng. Bây giờ hắn mới thấy hắn nên người, hắn thấy hắn có bổn phận  phải lo lắng cho vợ con sau này. Hắn xăm xăm chạy ra giữa sân, hắn cũng muốn làm một việc gì để dự phần  tu sửa lại căn nhà. 

(Trích Vợ nhặt, Kim Lân, Ngữ văn 12, tập hai, NXB Giáo dục, tr.30) 

Phân tích diễn biến tâm trạng của nhân vật Tràng trong đoạn trích trên. Từ đó, hãy nhận xét về sự thay đổi  của nhân vật Tràng trong đoạn trích. 

II. LÀM VĂN1 

Từ nội dung đoạn trích ở phần Đọc hiểu, Anh/chị hãy viết một đoạn văn (khoảng 200 chữ) trình bày suy nghĩ  của anh/chị về giá trị của những điều bình thường, giản dị trong cuộc sống. 

Thông điệp nào trong đoạn trích có ý nghĩa nhất đối với anh/chị? 

Nêu hiệu quả của phép lặp cú pháp được sử dụng trong đoạn trích. 

Trong đoạn trích, nhà thơ bày tỏ lòng biết ơn với những đối tượng nào?

I. ĐỌC HIỂU

Đọc đoạn trích sau:  

Biết ơn những cánh sẻ nâu đã bay đến cánh đồng 

Rút những cọng rơm vàng về kết tổ 

Đá dạy ta với cánh diều thơ nhỏ 

Biết kéo về cả một sắc trời xanh 

Biết ơn mẹ vẫn tính cho con thêm một tuổi sinh thành 

"Tuổi của mụ" con nằm tròn bụng mẹ 

Để con quý yêu tháng ngày tuổi trẻ 

Buổi mở mắt chào đời, phút nhắm mắt ra đi... 

Biết ơn trò chơi tuổi nhỏ mê ly 

"Chuyền chuyền một..." miệng, tay buông bắt 

Ngôn ngữ lung linh, quả chuyền thoăn thoắt 

Nên một đời tiếng Việt mãi ngân nga... 

Biết ơn dấu chân bấm mặt đường xa 

Những dấu chân trần, bùn nặng vết 

Ta đi học quen dẫm vào không biết 

Dáng cuộc đời in mãi dáng ta đi... 

(Trích Lời chào – trường ca Mặt đường khát vọng, Nguyễn Khoa Điềm,  

Dẫn theo Tư liệu Ngữ văn 12, NXB Giáo dục, tr.69) 

Xác định thể thơ của đoạn trích. 

Đế Thích: Ông Trương Ba… (đắn đo rất lâu rồi quyết định) Vì lòng quí mến ông, tôi sẽ làm cu Tị sống  lại, dù có bị phạt nặng… Nhưng còn ông… rốt cuộc ông muốn nhập vào thân thể ai?

  Hồn Trương Ba: (sau một hồi lâu): Tôi đã nghĩ kĩ… (nói chậm và khẽ) Tôi không nhập vào hình thù ai  nữa! Tôi đã chết rồi, hãy để tôi chết hẳn!  

Đế Thích: Không thể được! Việc ông phải chết chỉ là một lầm lẫn của quan thiên đình. Cái sai ấy đã  được sửa bằng cách làm cho hồn ông được sống.  

Hồn Trương Ba: Có những cái sai không thể sửa được. Chắp vá gượng ép chỉ càng làm sai thêm. Chỉ  có cách là đừng bao giờ sai nữa, hoặc phải bù lại bằng một việc đúng khác. Việc đúng còn làm kịp bây giờ là  làm cu Tị sống lại. Còn tôi, cứ để tôi chết hẳn… 

Đế Thích: Không! Ông phải sống, dù với bất cứ giá nào…  

Hồn Trương Ba: Không thể sống với bất cứ giá nào được, ông Đế Thích ạ! Có những cái giá đắt quá,  không thể trả được… Lạ thật, từ lúc tôi có đủ can đảm đi đến quyết định này, tôi bỗng cảm thấy mình lại là  Trương Ba thật, tâm hồn tôi lại trở lại thanh thản, trong sáng như xưa…  

Đế Thích: Ông có biết ông quyết định điều gì không? Ông sẽ không còn lại một chút gì nữa, không được  tham dự vào bất cứ nỗi vui buồn gì! Rồi đây, ngay cả sự ân hận về quyết định này, ông cũng không có được  nữa.  

Hồn Trương Ba: Tôi hiểu. Ông tưởng tôi không ham sống hay sao? Nhưng sống thế này, còn khổ hơn  là cái chết. Mà không phải chỉ một mình tôi khổ! Những người thân của tôi sẽ còn phải khổ vì tôi! Còn lấy lí  lẽ gì khuyên thằng con tôi đi vào con đường ngay thẳng được? Cuộc sống giả tạo này có lợi cho ai? Họa  chăng chỉ có lão lí trưởng và đám trương tuần hỉ hả thu lợi lộc! Đúng, chỉ bọn khốn kiếp là lợi lộc. 

(Lưu Quang Vũ, Hồn Trương Ba, da hàng thịt, Ngữ văn 12, tập hai, NXB Giáo dục – 2008, tr.151- 152) 

Cảm nhận của anh/ chị về nhân vật hồn Trương Ba trong đoạn trích trên. Từ đó, nhận xét chiều sâu triết  lý về con người của nhà văn Lưu Quang Vũ. 

II. LÀM VĂN 

Từ nội dung đoạn trích phần Đọc hiểu, Anh/chị hãy viết một đoạn văn (khoảng 200 chữ) trình bày suy nghĩ  về giải pháp để “trở thành phiên bản tốt hơn của chính mình” trong cuộc sống hôm nay.

Anh/ Chị có đồng tình với lời khuyên: Bạn hoàn toàn có thể tự hào về những vết sẹo từ những  tổn thương của mình không? Vì sao? 

Chỉ ra và nêu tác dụng của biện pháp tu từ trong câu: ai cũng có thể lựa chọn để sơn vàng lên  những mảnh vỡ của cuộc đời mình. 

Anh/chị hiểu như thế nào về câu: Con người cũng vậy được nhắc đến trong văn bản?

I. ĐỌC HIỂU

Đọc đoạn trích:  

Ở Nhật Bản, khi một cái bát bị nứt vỡ, họ dùng vàng gắn lại những mảnh vỡ để tạo thành một tác phẩm  nghệ thuật mới.  

Người Nhật tin rằng, khi một thứ gì đó từng bị tổn thương và mang trong mình một lịch sử, nó sẽ đẹp  hơn. Vì thế, thay vì vứt một cái bát vỡ đi, họ sẽ gắn lại những mảnh vỡ bằng vàng. Thay vì tìm cách che dấu  đi những vết nứt vỡ, họ dùng vàng để làm chúng nổi bật lên như một cách để ca tụng và biến chúng thành  điểm nhấn của cả chiếc bát.  

Con người cũng vậy. Tất cả những khó khăn, thương tổn bạn đã hoặc đang phải trải qua không làm cho  bạn xấu xí hơn. Bạn có quyền lựa chọn để sơn lên những thương tổn ấy của mình một lớp vàng. Bạn hoàn  toàn có thể vực mình dậy và rút ra bài học từ những vấp váp ấy để trở thành phiên bản tốt hơn của chính  mình.  

Bạn hoàn toàn có thể tự hào về những vết sẹo từ những tổn thương của mình và nói rằng: “Hãy nhìn  những gì tôi đã trải qua. Nhờ chúng mà tôi trở thành tôi của ngày hôm nay. Giờ không có gì là tôi không thể  vượt qua.”  

Không ai có một cuộc đời hoàn hảo. Nhưng ai cũng có thể lựa chọn để sơn vàng lên những mảnh vỡ của  cuộc đời mình. 

(Nguồn https://kenhphunu.com/danh-cho-ai-da-tung-do-vo.html) 

Người Nhật Bản đã làm gì khi một cái bát bị nứt vỡ? 

Con sóng dưới lòng sâu 

Con sóng trên mặt nước 

Ôi con sóng nhớ bờ 

Ngày đêm không ngủ được 

Lòng em nhớ đến anh 

Cả trong mơ còn thức 

Dẫu xuôi về phương bắc 

Dẫu ngược về phương nam 

Nơi nào em cũng nghĩ 

Hướng về anh - một phương 

Ở ngoài kia đại dương 

Trăm nghìn con sóng đó 

Con nào chẳng tới bờ 

Dù muôn vời cách trở 

(Trích Sóng – Xuân Quỳnh, Ngữ văn 12, Tập một, NXB Giáo dục, tr.155,156) 

Cảm nhận của anh/chị về vẻ đẹp tâm hồn của người phụ nữ khi yêu trong đoạn thơ trên. Từ đó nhận xét quan niệm rất mới mẻ và hiện đại của Xuân Quỳnh về tình yêu

II. LÀM VĂN  

Từ nội dung đoạn trích ở phần Đọc hiểu, Anh/chị hãy viết một đoạn văn (khoảng 200 chữ) trình bày suy nghĩ  của bản thân về hậu quả của vấn nạn tin giả trong đời sống hiện nay. 

Theo anh/chị, chúng ta cần phải làm gì để “không dính bẫy fake news”?

Vì sao tác giả cho rằng “chìa khóa của cuộc chiến chống tin giả thực sự nằm trong tay những  người sử dụng Internet và mạng xã hội”? 

Trong văn bản, tác giả dùng từ “fake news” để chỉ điều gì?