Em hãy sưu tầm câu chuyện hoặc hình ảnh về một tấm gương biết cảm thông, giúp đỡ người gặp khó khăn và chia sẻ với các bạn trong lớp.

Đọc tình huống và trả lời câu hỏi

Tình huống:

Thấy Hạnh buồn bã vì bố vừa nhập viện tối qua. An đến hỏi thăm nhưng lại khoe: "Bố mình khoẻ lắm, hồi trước còn đạt huy chương thể thao". Hạnh nghe vậy thì càng buồn hơn.

Đưa ra lời khuyên

Sau khi nghe thầy Tổng phụ trách Đội phát động phong trào tặng quà tết cho trẻ em mồ côi, bạn Hoàng nói với em: "Mình không quen biết các bạn đó nên mình không quyên góp đâu. Việc này chẳng có ích lợi gì cho mình cả!".

Câu hỏi: Em sẽ khuyên bạn như thế nào để bạn hiểu được ý nghĩa của việc cảm thông. giúp đỡ người gặp khó khăn?

Nhận xét hành động của các bạn trong những tình huống sau:

- Tình huống 1:

Nhóm học tập của An có một bạn bị tật ở chân. An cảm thấy khó chịu và không muốn chơi cùng bạn.

An nói với Hà: “Thật phiền phức! Minh cảm thấy rất bất tiện cho nhóm”. An và Hà thoả thuận với nhau sẽ không chơi cùng bạn.

- Tình huống 2:

Thấy Tâm bị ngã giữa sân trường. Lan tỏ ra thích thú: "Không cẩn thận thì phải chịu thôi". Nói xong. Lan chạy đi chỗ khác.

- Tình huống 3:

Sáng nay, thấy bạn Toàn buồn bã vì bị bố mắng. Đức liền hỏi han, chia sẻ và động viên bạn.

Đọc các ý kiến và thực hiện yêu cầu:

a. Cảm thông, giúp đỡ người gặp khó khăn để họ có thêm sức mạnh, niềm tin trong cuộc sống.

b. Không phải ai cũng luôn gặp những điều may mắn, nên chúng ta cần cảm thông, giúp đỡ người gặp khó khăn.

c. Cảm thông, giúp đỡ người gặp khó khăn thể hiện mình là người tử tế.

Câu hỏi:

a. Em thích nhất ý kiến nào? Vì sao?

b. Theo em, tại sao phải cảm thông, giúp đỡ người gặp khó khăn?

Đọc truyện và trả lời câu hỏi:

Các em nhỏ và ông cụ

          Mặt trời đã lùi dần về chân núi phía tây. Đàn sếu đang sải cánh trên cao. Sau một cuộc dạo chơi, đám trẻ ra về. Tiếng nói cười ríu rít. Bỗng các em dừng lại khi thấy một ông cụ đang ngồi ở vệ cỏ ven đường. Trông ông rất mệt mỏi, đôi mắt lộ rõ vẻ u sầu.

- Chuyện gì xảy ra với ông cụ thế nhỉ? – Một em trai nói.

- Hay ông cụ đánh mất cái gì?

– Chúng mình nên hỏi thử xem đi.

Các em tới chỗ ông cụ, lễ phép hỏi:

– Ông ơi, chúng cháu có thể giúp gì ông không ạ?

Ông cụ thở nặng nhọc, nhưng đôi mắt ánh lên những tin ấm áp:

– Cảm ơn các cháu! Nhưng các cháu không giúp ông được đâu.

Ông cụ ngừng lại, rồi nghẹn ngào nói tiếp:

- Ông đang rất buồn. Vợ của ông nằm bệnh viện mấy tháng nay rồi. Bà ẩm nặng lắm, khó mà qua khỏi. Ông ngồi đây chờ xe buýt để đến bệnh viện. Ông cảm ơn lòng tốt của các cháu. Dẫu các cháu không giúp gì được, nhưng ông cũng thấy lòng nhẹ hơn.

Đám trẻ lặng đi. Các em nhìn ông cụ đầy thương cảm.

Một lát sau, xe buýt đến. Giúp ông cụ lên xe rồi, các em còn đứng nhìn theo mãi mới ra về.

(Theo V. A. Xu-khôm-lin-xki, Tiếng Việt 3, NXB Giáo dục Việt Nam, 2020)

a. Ông cụ đã gặp khó khăn gì?

b. Các em nhỏ đã thể hiện sự cảm thông, giúp đỡ ông cụ như thế nào?

c. Sự cảm thông, giúp đỡ của các em nhỏ mang lại điều gì cho ông cụ?

Quan sát tranh và trả lời câu hỏi:

a. Các bạn đã làm gì để cảm thông, giúp đỡ người gặp khó khăn?

b. Em hãy kể thêm những biểu hiện khác của sự cảm thông, giúp đỡ người gặp khó khăn.

Tham gia trò chơi Bịt mắt tìm đồ vật và trả lời câu hỏi.

Câu hỏi: Em có cảm giác như thế nào khi không nhìn thấy mọi thứ xung quanh.

Em hãy nhắc nhở bạn bè, người thân thực hiện lời nói, việc làm thể hiện lòng biết ơn người lao động.

Hãy chia sẻ với bạn bè, người thân về những lời nói, việc làm thể hiện sự biết ơn của em với người lao động.  

Xử lí tình huống

- Tình huống 1: Đang vẽ tranh thì bút chì bị gãy, An liền vứt đi và nói sẽ mua chiếc khác. Nếu biết việc làm của An, em sẽ ứng xử như thế nào?

- Tình huống 2: Cô bán bánh giò vừa đẩy xe vừa rao: “Bánh giò đây!”. Hằng thấy các bạn đang nhại lại giọng của cô. Nếu là Hằng, em sẽ ứng xử như thế nào?

- Tình huống 3: Mẹ dẫn Ngọc đi tiêm vắc-xin. Về nhà, Ngọc nói với chị Ngân: “Em ghét bác sĩ lắm vì bác sĩ tiêm thuốc làm em đau”. Nếu là Ngân, em sẽ ứng xử như thế nào?  

Em đồng tình hay không đồng tình với lời nói, việc làm của bạn nào sau đây? Vì sao?

Quan sát tranh và thực hiện yêu cầu

a. Em hãy nêu những lời nói, việc làm thể hiện lòng biết ơn người lao động trong các tranh trên.

b. Em hãy kể thêm các biểu hiện của sự biết ơn đối với người lao động.

Đọc câu chuyện và trả lời câu hỏi

Năm nay, lớp 4A có cô giáo mới. Buổi đầu tiên làm quen với lớp, cô giáo yêu cầu:

– Các em hãy giới thiệu đôi nét về bản thân và gia đình mình.

Cả lớp sôi động hẳn lên, bạn nào cũng hào hứng:

– Thưa cô, em tên là Hồng. Bố mẹ em là công nhân nhà máy điện ạ!

– Thưa cô, em tên là Sơn. Bố em là bộ đội biên phòng, mẹ em là giáo viên ạ!

– Thưa cô, em tên là Trang. Bố em là phóng viên, mẹ em là bác sĩ ạ!

 Đến lượt Hà, cũng như các bạn, em kể rất tự hào:

– Thưa cô, em là Hà. Bố mẹ em đều là lao công ạ!

Trong lớp bỗng rộ lên những tiếng cười. Hà ngơ ngác nhìn quanh, rồi như hiểu ra, mặt em đỏ bừng, rơm rớm nước mắt. Cô giáo bước đến bên Hà, âu yếm đặt tay lên vai em:

Cảm ơn bố mẹ em, những người lao động đã giữ cho thành phố của chúng ta luôn sạch đẹp. Không có nghề nào là tầm thường, chỉ có những kẻ lười biếng, vô công rồi nghề mới đáng xấu hổ.

Không khí im lặng bao trùm lớp học. Những bạn lúc trước cười to nhất, giờ cúi mặt ngượng ngùng. Một bạn rụt rè đứng dậy:

– Thưa cô, chúng em thật có lỗi. Chúng em xin lỗi cô, xin lỗi bạn Hà!

(Theo Thuy Dung, Đạo đức lớp 4, NXB Giáo dục Việt Nam, 2014)

a. Vì sao một số bạn trong lớp lại cười khi nghe bạn Hà kể về công việc của bố mẹ?

b. Chúng ta nên có thái độ như thế nào với người lao động?

Tham gia trò chơi Nghề gì?

Tìm hiểu và chia sẻ với bạn về một người lao động quanh em.

Sưu tầm một số câu ca dao, tục ngữ, bài thơ, bài hát… về người lao động.  

Xử lí tình huống

a. Tình huống 1.

 Một hôm, Nam và Quân chia sẻ với nhau về nghề nghiệp của bố mình. Quân rất tự hào vì bố của Quân là công nhân. Nam cũng rất hãnh diện vì bố mình là nhà báo. Quân thắc mắc: “Nhà báo có đóng góp gì cho xã hội vậy Nam?”.

Nếu là Nam, em sẽ trả lời bạn như thế nào?

Tình huống 2.

Hồng đọc được một bài viết về tấm gương người lao động trên báo Tuổi trẻ. Hồng cảm thấy rất ngưỡng mộ và yêu quý tấm gương này nên chia sẻ với Lan. Lan bảo: “Đây đâu phải là người thân của mình mà mình phải yêu quý, biết ơn. Họ có giúp được gì cho mình đâu.”.

Nếu là Hồng, em sẽ ứng xử như thế nào?

Em đồng tình hay không đồng tình với lời nói, việc làm nào sau đây? Vì sao?  

Nhận xét các ý kiến sau:

Đọc câu chuyện và trả lời câu hỏi:

Cái gì quý nhất

Một hôm, trên đường đi học về, Hùng, Quý và Nam trao đổi với nhau xem ở trên đời này, cái gì quý nhất.

Hùng nói: “Theo tớ, quý nhất là lúa gạo. Các cậu có thấy ai không ăn mà sống được không?”.

Quý và Nam cho là có lí. Nhưng đi được mươi bước, Quý vội reo lên: “Bạn Hùng nói không đúng. Quý nhất phải là vàng. Mọi người chẳng thường nói quý như vàng là gì! Có vàng là có tiền, có tiền sẽ mua được lúa gạo!”.

Nam vội tiếp ngay: “Quý nhất là thời gian. Thầy giáo thường nói thời gian quý hơn vàng bạc. Có thời gian mới làm ra lúa gạo, vàng bạc!”.

Cuộc tranh luận thật sôi nổi, người nào cũng có lí, không ai chịu ai. Hôm sau, ba bạn đến nhờ thầy giáo phân giải.

Nghe xong, thầy mỉm cười rồi nói:

– Lúa gạo quý vì ta phải đổ bao mồ hôi mới làm ra được. Vàng cũng quý vì nó rất đắt và hiếm. Còn thời gian đã qua đi thì không lấy lại được, đáng quý lắm. Nhưng lúa gạo, vàng bạc, thời gian vẫn chưa phải là quý nhất. Ai làm ra lúa gạo, vàng bạc, ai biết dùng thời gian? Đó chính là người lao động, các em ạ! Không có người lao động thì không có lúa gạo, không có vàng bạc, nghĩa là tất cả mọi thứ đều không có và thời gian cũng trôi qua một cách vô vị mà thôi.

(Theo Trịnh Mạnh – Tiếng Việt 5, tập 1, NXB Giáo dục Việt Nam, 2014)

Quan sát tranh và trả lời câu hỏi

Câu hỏi:

a. Em hãy nêu những đóng góp của người lao động trong các tranh trên.

b. Hãy kể thêm đóng góp của một số người lao động khác mà em biết.

- Nghe hoặc hát bài hát Lớn lên em sẽ làm gì của nhạc sĩ Trần Hữu Pháp và trả lời câu hỏi

Câu hỏi: Em hãy kể tên những nghề nghiệp được nhắc đến trong bài hát.

Sưu tầm những câu ca dao, tục ngữ về biết ơn người lao động.

Thực hiện những lời nói, việc làm và nhắc nhở bạn bè, người thân thể hiện lòng biết ơn người lao động.

Chia sẻ những lời nói, việc làm thể hiện lòng biết ơn người lao động.

Xử lí tình huống

Em đồng tình hay không đồng tình với lời nói, việc làm nào sau đây? Vì sao?

Nhận xét các ý kiến sau:

Quan sát tranh và trả lời câu hỏi:

- Các bạn trong tranh đã thể hiện lòng biết ơn người lao động như thế nào?

- Kể thêm những lời nói, việc làm thể hiện lòng biết ơn người lao động.

Đọc thư và trả lời câu hỏi

Người hùng trong em

- Bạn nhỏ đã thể hiện lòng biết ơn đối với cô, chú lao công như thế nào?

- Em nên thể hiện lòng biết ơn người lao động bằng lời nói, việc làm cụ thể nào?

Nghe bài hát Cảm ơn chiến sĩ áo trắng (Nhạc và lời: Ninh Bảo Văn) và trả lời câu hỏi

- Người “chiến sĩ áo trắng” trong bài hát là ai?

- Lòng biết ơn đối với họ được thể hiện như thế nào?

Sưu tầm những câu ca dao, tục ngữ về biết ơn người lao động.

Thực hiện những lời nói, việc làm và nhắc nhở bạn bè, người thân thể hiện lòng biết ơn người lao động.

Chia sẻ những lời nói, việc làm thể hiện lòng biết ơn người lao động.

Xử lí tình huống

Em đồng tình hay không đồng tình với lời nói, việc làm nào sau đây? Vì sao?

Nhận xét các ý kiến sau:

Quan sát tranh và trả lời câu hỏi:

- Các bạn trong tranh đã thể hiện lòng biết ơn người lao động như thế nào?

- Kể thêm những lời nói, việc làm thể hiện lòng biết ơn người lao động.

Đọc thư và trả lời câu hỏi

Người hùng trong em

- Bạn nhỏ đã thể hiện lòng biết ơn đối với cô, chú lao công như thế nào?

- Em nên thể hiện lòng biết ơn người lao động bằng lời nói, việc làm cụ thể nào?