Cấu tạo và hoạt động của máy phát điện xoay chiều

Giải VBT Lí 9 Bài 34: Máy phát điện xoay chiều

Lí thuyết trang 95-96 VBT Vật lí 9

I - CẤU TẠO VÀ HOẠT ĐỘNG CỦA MÁY PHÁT ĐIỆN XOAY CHIỀU

1. Quan sát

C1. Những bộ phận chính của máy phát điện:

- Loại có cuộn dây quay là: Vành khuyên, thanh quét, cuộn dây, nam châm

- Loại có nam châm quay là: Nam châm, cuộn dây

Giống nhau:

+ Đều có cuộn dây và nam châm.

+ Đều có bộ phận quay (rôto) và bộ phận đứng yên (stato).

Khác nhau:

+ Trên hình 34.1 SGK: Roto là cuộn dây, stato là nam châm. Ngoài ra còn có bộ phận vành khuyên và thanh quét dùng để lấy điện ra ngoài.

+ Trên hình 34.2 SGK: Roto là nam châm, stato là cuộn dây. Không có bộ phận vành khuyên và thanh quét.

C2. Khi cho nam châm hoặc cuộn dây quay ta lại thu được dòng điện xoay chiều vì số đường sức từ xuyên qua tiết diện S của cuộn dây dẫn luân phiên tăng giảm khi nam châm hoặc cuộn dây quay.

2. Kết luận

Có hai loại máy phát điện xoay chiều là máy phát điện có cuộn dây quay và máy phát điện có nam châm quay.

Bộ phận đứng yên gọi là stato

Bộ phận quay gọi là rôto

II - MÁY PHÁT ĐIỆN XOAY CHIỀU TRONG KĨ THUẬT

1. Đặc tính kĩ thuật

- Máy phát điện trong công nghiệp có thể cho cường độ dòng điện đến 10 kA; hiệu điện thế đến 10,5kV

- Tần số dòng điện của lưới điện quốc gia ở Việt Nam là 50Hz.

2. Cách làm quay máy phát điện

Có nhiều cách làm quay roto của máy phát điện như dùng động cơ nổ, tuabin nước, dùng cánh quạt gió.

III - VẬN DỤNG

C3. Đinamô ở xe đạp và máy phát điện xoay chiều trong công nghiệp:

- Giống nhau:

+ Cấu tạo: Đều có nam châm và cuộn dây dẫn, phần đứng yên (stato) là cuộn dây tạo ra dòng điện, phần quay (rôto là nam châm tạo ra từ trường).

+ Hoạt động: Dựa trên hiện tượng cảm ứng điện từ.

- Khác nhau:

+ Đinamô: dùng nam châm vĩnh cửu, tạo ra dòng điện có công suất nhỏ. Phần ứng chỉ có một cuộn dây.

+ Máy phát điện công nghiệp: dùng nam châm điện tạo dòng điện có công suất lớn. Phần ứng có nhiều cuộn dây. Ngoài ra, một số máy phát điện còn có bộ góp điện để lấy điện ra ngoài. 

Xem thêm lời giải vở bài tập Vật lí lớp 9 hay, chi tiết khác:

Câu 34.1 trang 96 VBT Vật Lí 9: Để có thể tạo ra dòng điện, máy phát điện phải...

Câu 34.2 trang 96 VBT Vật Lí 9: Khi quay nam châm của máy phát thì trong cuộn dây...

Câu 34.3 trang 96 VBT Vật Lí 9: Đối với máy phát điện xoay chiều có cuộn dây quay...

Câu 34.4 trang 96 VBT Vật Lí 9: Muốn cho máy phát điện xoay chiều phát điện...

Câu 34a trang 96 VBT Vật Lí 9: Giải thích vì sao máy phát điện xoay chiều có cuộn dây quay lại cần bộ...

Câu 34b trang 97 VBT Vật Lí 9: Hình 34.2 là sơ đồ một mẫu máy phát điện có nam châm quay theo trục...