Vì sao khi gảy đàn ghi ta thì nghe được tiếng đàn?

Khi thầy cô giáo giảng bài, các em được nghe tiếng nói (âm thanh) của thầy cô. Điều này có cho thấy âm thanh lan truyền qua không khí không? Khi đó, âm thanh đã lan truyền từ đâu tới đâu?

Nêu ví dụ khác cho thấy vật phát ra âm thanh thì rung động.

Người đứng bên đường nghe thấy tiếng ồn từ động cơ xe thay đổi như thế nào khi xe chạy lại gần và chạy ra xa dần?

Nêu thêm một số ví dụ về âm thanh lan truyền qua không khí từ nguồn âm tới tai người.

Chuẩn bị: Trống, dùi trống, vụn giấy.

Tiến hành:

- Rắc ít vụn giấy lên mặt trống (hình 2). Dự đoán hiện tượng xảy ra với các vụn giấy khi gõ vào mặt trống.

- Gõ trống, nghe âm thanh do trống phát ra và quan sát vụn giấy trên mặt trống.

- So sánh kết quả quan sát được với dự đoán ban đầu của em. Giải thích vì sao có hiện tượng đó.

- Em có nhận xét gì về mối liên quan giữa sự phát ra âm thanh và rung động của mặt trống?

Nêu ví dụ cho thấy âm thanh truyền qua chất khí, chất rắn và chất lỏng.

Khi đứng gần ti vi hay đứng xa ti vi thì chúng ta nghe thấy âm thanh to hơn?

Khi ra xa nguồn âm thì âm thanh nghe to hơn hay nhỏ hơn (độ to của âm thanh tăng lên hay giảm đi)?

- Đặt tay vào cổ như hình 3.

- Khi nói (phát ra âm thanh), tay em có cảm giác gì?

- Nói với các bạn về cảm giác này.

- Một bạn cầm hai thanh sắt nhúng vào cốc nước rồi gõ nhẹ hai thanh sắt vào nhau (hình 5).

- Em áp một tay vào mặt bàn và bịt tai còn lại (hình 5). Em có nghe được tiếng gõ của hai thanh sắt không?

- Từ kết quả thí nghiệm, em có nhận xét gì?

- Ở một đầu của bàn, một bạn gõ nhẹ tay vào mặt bàn.

- Ở đầu kia của bàn, em áp một tai vào mặt bàn để nghe và bịt tai còn lại. Em có nghe được âm thanh không?

- Từ kết quả thực hiện, hãy cho biết âm thanh đã truyền từ chỗ gõ qua vật nào đến tai em.