- Khi một phản ứng hoá học xảy ra, tổng khối lượng các chất trước và sau phản ứng không thay đổi.

- Để thuận tiện cho việc trình bày ngắn gọn một phản ứng hoá học, người ta sử dụng các công thức hoá học biểu diễn cho các chất, gọi là phương trình hoá học.

Ban đầu cả dung dịch đều trong suốt, không có màu.

Sau khi rót cốc (1) vào cốc (2):

+ Hiện tượng: có kết tủa trắng xuất hiện.

+ Dấu hiệu có phản ứng hoá học xảy ra: có kết tủa trắng xuất hiện.

Trong phản ứng hoá học diễn ra sự thay đổi liên kết giữa các nguyên tử còn số nguyên tử mỗi nguyên tố vẫn giữ nguyên và khối lượng của các nguyên tử không đổi, vì vậy tổng khối lượng các chất được bảo toàn.

Phương trình hoá học biểu diễn phản ứng hoá học bằng công thức hoá học của chất tham gia và chất sản phẩm.

Sơ đồ phản ứng dạng chữ:

Khí hydrogen + khí oxygen → nước.

Phương trình được cân bằng là: H₂ + Cl₂ → 2HCl

Do số nguyên tử của mỗi nguyên tố ở hai vế của phương trình là bằng nhau.

Sơ đồ phản ứng (*): P + O₂ $--\to$ P₂O₅.

- Ở vế trái: P + O₂

+ Có 1 nguyên tử P và 2 nguyên tử O.

+ Số nguyên tử O lớn hơn.

- Ở vế phải: P₂O₅

+ Có 2 nguyên tử P và 5 nguyên tử O.

+ Số nguyên tử O lớn hơn.

Để cân bằng, bắt đầu cân bằng từ nguyên tố O trước.

Ta làm chẵn số nguyên tử O vế phải bằng cách đặt hệ số 2 trước P₂O₅:

P + O₂ $--\to$ 2P₂O₅.

Để số nguyên tử O vế trái bằng với vế phải, ta thêm hệ số 5:

P + 5O₂ $--\to$ 2P₂O₅.

Phương trình hoá học cho biết tỉ lệ về số nguyên tử hoặc số phân tử giữa các chất trong phản ứng.

a) Bước 1: Viết sơ đồ phản ứng:

Na + O₂ $--\to$Na₂O

Bước 2: Làm chẵn số nguyên tử O vế phải bằng cách đặt hệ số 2 trước Na₂O.

Na + O₂ $--\to$2Na₂O

Số nguyên tử Na vế trái và phải chưa bằng nhau, ta đặt hệ số 4 trước Na.

4Na + O₂ $--\to$2Na₂O

Bước 3: Viết phương trình hoá học hoàn chỉnh:

4Na + O₂ → 2Na₂O

Tỉ lệ: 4 nguyên tử Na : 1 phân tử O₂ : 2 phân tử Na₂O.

Hay cứ 4 nguyên tử Na tác dụng với 1 phân tử O₂ tạo ra 2 phân tử Na₂O.

b) Bước 1: Viết sơ đồ phản ứng

Na₂CO₃ + Ba(OH)₂ $--\to$NaOH + BaCO₃

Bước 2: Số nhóm (OH) ở vế phải và vế trái chưa bằng nhau, ta đặt hệ số 2 trước NaOH.

Na₂CO₃ + Ba(OH)₂ $--\to$2NaOH + BaCO₃

Bước 3: Viết phương trình hoá học hoàn chỉnh:

Na₂CO₃ + Ba(OH)₂ → 2NaOH + BaCO₃

Tỉ lệ: 1 phân tử Na₂CO₃ : 1 phân tử Ba(OH)₂ : 2 phân tử NaOH : 1 phân tử BaCO₃.

Hay cứ 1 phân tử Na₂CO₃ tác dụng với 1 phân tử Ba(OH)₂ tạo ra 2 phân tử NaOH và 1 phân tử BaCO₃.

c) Bước 1: Viết sơ đồ phản ứng:

Fe + O₂ $--\to$ Fe₃O₄

Bước 2: Số nguyên tử O ở vế phải và vế trái chưa bằng nhau, ta thêm hệ số 2 vào O₂:

Fe + 2O₂ $--\to$ Fe₃O₄

Số nguyên tử Fe ở vế trái và vế phải chưa bằng nhau, ta thêm hệ số 3 vào Fe:

3Fe + 2O₂ $--\to$ Fe₃O₄

Bước 3: Viết phương trình hoá học hoàn chỉnh:

3Fe + 2O₂ → Fe₃O₄

Tỉ lệ: 3 nguyên tử Fe : 2 phân tử O₂ : 1 phân tử Fe₃O₄.

Hay cứ 3 nguyên tử Fe tác dụng với 2 phân tử O₂ được 1 phân tử Fe₃O₄.

Bước 1: Viết sơ đồ phản ứng:

Al + O₂ $--\to$ Al₂O₃

Bước 2: Ta làm chẵn số nguyên tử O vế phải bằng cách thêm 2 vào Al₂O₃:

Al + O₂ $--\to$ 2Al₂O₃

Để số nguyên tử O vế trái bằng vế phải, ta thêm hệ số 3 vào O₂:

Al + 3O₂ $--\to$ 2Al₂O₃

Số nguyên tử Al vế trái chưa bằng vế phải, ta thêm hệ số 4 vào Al:

4Al + 3O₂ $--\to$ 2Al₂O₃

Bước 3: Viết phương trình hoá học hoàn chỉnh:

4Al + 3O₂ → 2Al₂O₃

Người ta thường dùng nhôm để chế tạo đồ dùng và dụng cụ nhà bếp do nhôm bền, nhẹ, dẫn nhiệt tốt.