Người cha và người con trò chuyện về điều gì? Dựa vào những hình ảnh có trong bài thơ, hãy tưởng tượng và miêu tả lại bằng lời của em về cảnh hai cha con đi dạo và trò chuyện trên bãi biển?

Chỉ ra đặc điểm hình thức của bài thơ Những cánh buồm thể hiện qua các yếu tố: số tiếng ở các dòng thơ, số dòng ở mỗi khổ thơ, các hiệp vần,...

Em hiểu ý dòng thơ cuối bài là gì?

Dấu chấm lửng trong khổ thơ này có tác dụng gì?

Thái độ và tâm sự của người cha như thế nào?

Xác định các từ láy có trong bài thơ và tìm nghĩa của chúng?

* Nội dung chính: Lời thơ nhẹ nhàng, thuật lại cuộc trò chuyện giữa hai cha con trước biển cả bao la. Qua đó, ca ngợi ước mơ khám phá cuộc sống của trẻ thơ  và thể hiện tình cảm cha con sâu sắc, người cha đã dìu dắt và giúp con khám phá cuộc sống.

-Xem lại phần Kiến thức ngữ văn để vận dụng vào đọc hiểu văn bản này.

- Những cánh buồm là một bài thơ tự do, không quy định bắt buộc về số dòng, số tiếng, câu thơ dài ngắn khác nhau, có thể có vần hoặc không vần,... Các văn bản thơ trong Bài 7 đều là thơ tự do.

- Khi đọc một văn bản thơ, trong đó có bài thơ tự do, cần chú ý đến vần, nhịp, biện pháp tu từ, từ ngữ và hình ảnh...

- Đọc trước văn bản Những cánh buồm và tìm hiểu thêm thông tin về tác giả Hoàng Trung Thông

-Nhớ lại những mơ ước của em khi còn nhỏ. Chia sẻ với các bạn về một trong những mơ ước ấy.

Đọc và sưu tầm thêm một số truyện ngụ ngôn và tục ngữ theo các chủ đề đã học từ sách, báo, Internet,...

Tìm hiểu thêm thông tin về truyện ngụ ngôn và tục ngữ đã học, thu thập các nguồn tư liệu như bài viết, hình ảnh, video,.. liên quan đến truyện ngụ ngôn và các câu tục ngữ ấy.

Biện pháp tu từ nào được sử dụng trong câu tục ngữ Chớ thấy sóng cả mà ngã tay chèo?

Biện pháp nói quá được sử dụng trong câu tục ngữ nào?

Ý nghĩa câu tục ngữ Nhất canh trì, nhị canh viên, tam canh điền là gì?

Câu tục ngữ Tháng Bảy kiến bò, chỉ lo lại lụt nghĩa là gì?

Kể lại truyện ngụ ngôn “Ếch ngồi đáy giếng”.

Kể lại truyện ngụ ngôn “Ếch ngồi đáy giếng”.

a) Chuẩn bị

- Xem lại nội dung đọc hiểu truyện ngụ ngôn Đẽo cày giữa đường.

-> Nội dung: Kể về một anh thợ mộc dốc hết vốn mua gỗ về đẽo cày bán. Khi đẽo cày ai khuyên gì anh ta cũng làm theo và kết quả là không có tác dụng gì và vốn liếng đi đời nhà ma

- Xác định đặc điểm nhân vật mà em định viết bài văn phân tích.

-> Đặc điểm nhân vật: một người không có chính kiến lập trường riêng; người thiếu kiến thức, thiếu bản lĩnh.

 b) Tìm ý và lập dàn ý  

* Tìm ý bằng cách trả lời các câu hỏi:

- Truyện viết về sự kiện gì, có những nhân vật nào, ai là nhân vật chính?

-> Truyện viết về sự kiện: anh thợ mộc đẽo cày giữa đường để bán.

-> Nhân vật: anh thợ mộc và những người qua đường.

-> Nhân vật chính: anh thợ mộc.

- Nhân vật chính là người như thế nào? (Nêu các đặc điểm của nhân vật và các biểu hiện cụ thể trong tác phẩm).

-> Nhân vật chính là người thiếu hiểu biết, thiếu bản lĩnh và lập trường không vững vàng.

-> Biểu hiện cụ thể trong văn bản: 3 người góp ý anh đều làm theo và kết quả là tiền của đi đời nhà ma, không sử dụng được.

- Em có nhận xét, đánh giá gì về nhân vật? (Nêu lên những cảm xúc, suy nghĩ về đặc điểm của nhân vật,...).

-> Đây là một nhân vật thiếu hiểu biết và thiếu bản lĩnh.

-> Là nhân vật có gan làm giàu.

-> Cảm thấy buồn cười khi nhân vật ứng xử trước những lời góp ý. Đồng thời thấy nhân vật đáng thương.

- Lập dàn ý cho bài viết bằng cách lựa chọn, sắp xếp các ý theo bố cục ba phần:

Mở bài	Giới thiệu đặc điểm nổi bật của nhân vật người thợ mộc trong truyện ngụ ngôn Đẽo cày giữa đường.
Thân bài	+ Lần lượt phân tích và làm sáng tỏ từng đặc điểm của nhân vật người thợ mộc thông qua các chi tiết cụ thể (hoàn cảnh, cử chỉ, hành động, ý nghĩ,...). + Nêu nhận xét của em về nhân vật người thợ mộc. Ví dụ: Người thợ mộc muốn làm giàu nhưng lại thiếu kiến thức, thiếu hiểu biết nên không có suy nghĩ và hành động đúng dẫn đến kết quả thất bại thảm hại.
Kết bài	Qua việc phân tích đặc điểm nhân vật người thợ mộc, nêu lên ý nghĩa hoặc bài học sâu sắc. Ví dụ: + Truyện đã khái quát được đặc điểm của một kiểu người trong xã hội: thiếu hiểu biết nên dễ thay đổi,... + Trong cuộc sống, chúng ta cần biết lắng nghe những ý kiến góp ý của người khác nhưng phải biết cân nhắc, chọn lọc được ý kiến phù hợp, đúng đắn,...

c) Viết

Hãy nêu một câu tục ngữ mà em thấy có ích đối với cuộc sống của chính mình.

Theo em, vì sao nói: Tục ngữ là kho tàng trí tuệ của nhân dân?

Những câu tục ngữ trong văn bản có ý nghĩa gì đối với đời sống thực tiễn của con người?

Nêu cách hiểu của em về các câu tục ngữ trên.

Có thể chia các câu tục ngữ trong văn bản làm mấy nhóm? Đó là những nhóm nào?

Đề tài các câu tục ngữ ở đây có gì giống với các câu tục ngữ ở trang 8.

Đọc trước văn bản Tục ngữ về thiên nhiên, lao động và con người, xã hội tìm hiểu thêm về những câu tục ngữ có đề tài và nội dung tương tự.

Hãy đặt 4 câu, mỗi câu sử dụng một trong số các thành ngữ sau:

a. Học một tiết mười

b. Học hay, cày biết

c. Mở mày mở mặt

d. Mở cờ trong bụng

Nhận xét về việc sử dụng thành ngữ đẽo cày giữa đường ở hai trường hợp sau:

a. Anh làm việc này chắc nhiều người góp cho những ý kiến hay. Khác gì đẽo cày giữa đường.

b. Chín người mười ý, tôi biết nghe theo ai bây giờ? Thật là đẽo cày giữa đường.

Thử thay thành ngữ (in đậm) trong các câu sau bằng từ ngữ có ý nghĩa tương đương, rồi rút ra nhận xét:

a. Thành ra có bao nhiêu gỗ hỏng bỏ hết và bao nhiêu vốn liếng đi đời nhà ma sạch.

(Đẽo cày giữa đường)

b. Giờ đây, công chúa là một chị phụ bếp, thôi thì thượng vàng hạ cám, việc gì cũng phải làm.

(Vua chích choè)

Chỉ ra và giải nghĩa thành ngữ trong các câu sau:

a. Tất cả những cái đó cám dỗ tôi hơn là quy tắc về phân từ, nhưng tôi cưỡng lại được, và ba chân bốn cẳng chạy đến trường.

(An-phông-xơ Đô-đê (Alphonse Daudet), Buổi học cuối cùng)

b. Lại có khi tôi cảm thấy mình dũng mãnh đến nỗi dù có phải chuyển núi dời sông tôi cũng sẵn sàng.

(Trin-ghi-dơ Ai-tơ-ma-tốp, Người thầy đầu tiên)

Viết một đoạn văn (khoảng 5 – 7 dòng) về một chủ đề tự chọn, trong đó có sử dụng biện pháp tu từ nói quá hoặc nói giảm -nói tránh.

Xác định biện pháp tu từ nói giảm-nói tránh trong những câu sau. Cách nói giảm - nói tránh trong môi trường hợp đó biểu thị điều gì? Chỉ ra tác dụng của chúng.

a) Có người thợ dựng thành đồng

Đã yên nghỉ tận sông Hồng, mẹ ơi!

(Thu Bồn)

b) Ông mất năm nao, ngày độc lập

Buồm cao đỏ sóng bóng cờ sao

Bà “về” năm đói, làng treo lưới

Biển động: Hòn Mê, giặc bắn vào...

(Tố Hữu)

c) Năm ngoái, cụ Bọ Ngựa già yếu đã khuất núi. (Tô Hoài)

Tìm cách nói quá tương ứng với cách nói thông thường.

Cách nói quá		Cách nói thông thường
1) mặt cắt không còn giọt máu		a) rất hiền lành
2) nghìn cân treo sợi tóc		b) yếu quá, không quen lao động chân tay
3) trăm công nghìn việc		c) gầy còm quá
4) hiền như đất		d) rất bận
5) trói gà không chặt		e) ở tình thế vô cùng nguy hiểm
6) da bọc xương		g) sợ hãi quá

Xác định biện pháp tu từ nói quá trong những câu dưới đây. Cách nói quá trong môi trường hợp đó biểu thị điều gì? Chỉ ra tác dụng của chúng.

a)         Đêm tháng Năm chưa nằm đã sáng.

           Ngày tháng Mười chưa cười đã tối.

(Tục ngữ)

b)       Mười bảy bẻ gãy sừng trâu.

(Tục ngữ)

c)       Thuận vợ thuận chồng, tát Biển Đông cũng cạn.

(Tục ngữ)

d)        Tấc đất tấc vàng.

(Tục ngữ)

e)         Cày đồng đang buổi ban trưa

      Mô hôi thánh thót như mưa ruộng cày

            Ai ơi bưng bát cơm đầy

     Dẻo thơm một hạt đắng cay muôn phần

(Ca dao)

Theo em, các câu tục ngữ trên có còn hữu ích với cuộc sống ngày nay không? Hãy nêu một câu tục ngữ về thiên nhiên, lao động và một câu tục ngữ về con người, xã hội mà em thấy vẫn có ích với cuộc sống ngày này.

Trong những câu tục ngữ trên, em thích câu nào nhất? Vì sao?

Các câu tục ngữ về con người, xã hội muốn nhắn gửi mọi người điều gì?

Các câu tục ngữ về thiên nhiên, lao động đã phản ánh những kinh nghiệm gì? Những kinh nghiệm ấy có vai trò như thế nào đối với người lao động?

Nhận biết và chỉ ra tác dụng của một biện pháp tu từ được sử dụng trong các câu tục ngữ trên.

Nhận xét về số lượng chữ, vần, nhịp,... của các câu tục ngữ trong văn bản.

Nhận biết sự khác biệt về đề tài của các câu tục ngữ trong văn bản.

* Nội dung chính: Các câu tục ngữ trong bài nói về kinh nghiệm của nhân dân về thiên nhiên, lao động sản xuất, con người và xã hội.