Khái niệm công ty đại chúng là gì? Điều kiện trở thành công ty đại chúng
Trong thị trường tài chính, công ty đại chúng đóng vai trò quan trọng, không chỉ trong việc thu hút vốn đầu tư mà còn trong việc thúc đẩy sự minh bạch và phát triển bền vững của nền kinh tế. Với khả năng tiếp cận nguồn vốn rộng lớn từ công chúng thông qua việc phát hành chứng khoán, các công ty đại chúng không chỉ góp phần vào sự phát triển của thị trường chứng khoán mà còn tạo ra nhiều cơ hội đầu tư cho các nhà đầu tư cá nhân và tổ chức. Tuy nhiên, để trở thành một công ty đại chúng, doanh nghiệp cần đáp ứng những điều kiện và tiêu chuẩn cụ thể theo quy định của pháp luật. Bài viết này sẽ đi sâu vào khái niệm công ty đại chúng, đồng thời làm rõ các điều kiện cần thiết để một doanh nghiệp có thể đạt được vị thế này, qua đó cung cấp cái nhìn toàn diện và chi tiết về vấn đề này cho bạn đọc.
1. Công ty đại chúng là gì ?
Theo khoản 1 Điều 32 của Luật Chứng khoán 2019, công ty đại chúng là công ty cổ phần đáp ứng một trong hai điều kiện sau:
- Thứ nhất, công ty có vốn điều lệ đã góp từ 30 tỷ đồng trở lên, đồng thời có ít nhất 10% số cổ phiếu có quyền biểu quyết do ít nhất 100 nhà đầu tư không phải là cổ đông lớn nắm giữ. Điều này nhằm đảm bảo sự phân tán cổ phần và sự tham gia rộng rãi của các nhà đầu tư nhỏ lẻ, từ đó tăng tính thanh khoản và minh bạch cho thị trường.
- Thứ hai, công ty trở thành công ty đại chúng sau khi đã chào bán cổ phiếu lần đầu ra công chúng thành công, thông qua thủ tục đăng ký với Ủy ban Chứng khoán Nhà nước. Đây là bước quan trọng để doanh nghiệp mở rộng quy mô vốn và tiếp cận với nguồn vốn từ công chúng, đồng thời tuân thủ các quy định về công khai thông tin và quản trị công ty.
Những tiêu chí này không chỉ giúp xác định một công ty có thể trở thành công ty đại chúng hay không mà còn đảm bảo rằng doanh nghiệp đáp ứng các yêu cầu về tính minh bạch, quản trị và trách nhiệm đối với cổ đông, góp phần vào sự phát triển bền vững của thị trường chứng khoán Việt Nam.
2. Quyền và nghĩa vụ của công ty đại chúng
Theo Điều 34 của Luật Chứng khoán 2019, sau khi được Ủy ban Chứng khoán Nhà nước xác nhận hoàn tất việc đăng ký, công ty đại chúng phải tuân thủ các quyền và nghĩa vụ cụ thể như sau:
- Thứ nhất, công ty phải công bố thông tin theo đúng quy định pháp luật nhằm đảm bảo tính minh bạch và quyền lợi của các nhà đầu tư. Việc công khai này bao gồm các báo cáo tài chính định kỳ, thông tin về thay đổi cơ cấu tổ chức, và các sự kiện quan trọng khác có thể ảnh hưởng đến giá trị cổ phiếu.
- Thứ hai, công ty cần tuân thủ các quy định về quản trị công ty, bao gồm việc tổ chức đại hội cổ đông, quản lý hội đồng quản trị, ban kiểm soát và đảm bảo quyền lợi của các cổ đông theo quy định pháp luật.
- Thứ ba, công ty phải thực hiện việc đăng ký cổ phiếu tại Tổng công ty Lưu ký và Bù trừ Chứng khoán Việt Nam, tuân thủ các quy định về đăng ký chứng khoán nhằm tạo điều kiện cho việc giao dịch cổ phiếu được thuận lợi và minh bạch.
Đối với các công ty đại chúng có vốn điều lệ từ 30 tỷ đồng trở lên và ít nhất 10% số cổ phiếu có quyền biểu quyết do ít nhất 100 nhà đầu tư không phải là cổ đông lớn nắm giữ, công ty phải đăng ký giao dịch cổ phiếu trên hệ thống giao dịch cho chứng khoán chưa niêm yết trong vòng 30 ngày kể từ ngày được Ủy ban Chứng khoán Nhà nước xác nhận hoàn tất đăng ký công ty đại chúng. Sau 2 năm kể từ ngày bắt đầu giao dịch trên hệ thống này, công ty có quyền nộp hồ sơ đăng ký niêm yết nếu đáp ứng các điều kiện cần thiết.
Ngoài ra, đối với công ty đã thực hiện chào bán thành công cổ phiếu lần đầu ra công chúng thông qua đăng ký với Ủy ban Chứng khoán Nhà nước, công ty bắt buộc phải niêm yết hoặc đăng ký giao dịch cổ phiếu trên hệ thống giao dịch chứng khoán trong thời hạn 30 ngày kể từ khi kết thúc đợt chào bán. Điều này giúp công ty mở rộng khả năng tiếp cận vốn và nâng cao giá trị cổ phiếu trên thị trường, đồng thời đảm bảo sự tuân thủ đầy đủ các quy định pháp luật về chứng khoán và thị trường vốn.
3. Hồ sơ đăng ký công ty đại chúng
Theo khoản 1 Điều 33 Luật Chứng khoán 2019, khi đăng ký trở thành công ty đại chúng, doanh nghiệp cần chuẩn bị đầy đủ bộ hồ sơ bao gồm các tài liệu sau:
- Giấy đăng ký công ty đại chúng: Đây là tài liệu cơ bản để xác nhận ý định đăng ký và cam kết tuân thủ các quy định của pháp luật về công ty đại chúng.
- Điều lệ công ty: Tài liệu này quy định cơ cấu tổ chức, quyền hạn và trách nhiệm của các bộ phận trong công ty, đồng thời thể hiện các nguyên tắc quản trị và hoạt động mà công ty tuân theo.
- Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp: Đây là tài liệu pháp lý quan trọng xác nhận sự tồn tại hợp pháp của công ty, cung cấp thông tin về tên doanh nghiệp, mã số doanh nghiệp, địa chỉ trụ sở chính và các thông tin cơ bản khác.
- Bản công bố thông tin về công ty đại chúng: Bản công bố này bao gồm các thông tin tóm tắt về mô hình tổ chức, hoạt động kinh doanh, cơ cấu quản lý, cơ cấu cổ đông, tài sản, tình hình tài chính, và các thông tin quan trọng khác. Đây là tài liệu cần thiết để cung cấp cái nhìn tổng quan về công ty cho các nhà đầu tư và các bên liên quan.
- Báo cáo tài chính năm gần nhất được kiểm toán: Báo cáo này phải do một tổ chức kiểm toán độc lập thực hiện, nhằm đảm bảo tính minh bạch và trung thực của các thông tin tài chính. Nếu công ty đã tăng vốn điều lệ sau khi kết thúc kỳ kế toán năm gần nhất, cần bổ sung báo cáo tài chính của kỳ gần nhất đã được kiểm toán để phản ánh chính xác tình hình tài chính hiện tại.
- Danh sách cổ đông: Danh sách này phải chi tiết các cổ đông của công ty, bao gồm thông tin về số lượng cổ phần sở hữu, loại cổ phần, và quyền biểu quyết, giúp xác định rõ cơ cấu cổ đông và quyền lợi của từng cổ đông trong công ty.
Việc chuẩn bị đầy đủ và chính xác các tài liệu trên không chỉ là yêu cầu pháp lý bắt buộc mà còn giúp công ty thể hiện sự nghiêm túc, minh bạch trong quá trình đăng ký trở thành công ty đại chúng, đồng thời tạo niềm tin cho các nhà đầu tư và thị trường.
4. Thủ tục đăng ký công ty đại chúng
Theo quy định tại khoản 2 và khoản 3 Điều 32 Luật Chứng khoán 2019, thủ tục đăng ký công ty đại chúng được quy định cụ thể như sau:
- Đối với công ty cổ phần có vốn điều lệ đã góp từ 30 tỷ đồng trở lên và có ít nhất 10% số cổ phiếu có quyền biểu quyết do tối thiểu 100 nhà đầu tư không phải là cổ đông lớn nắm giữ: Công ty phải nộp hồ sơ đăng ký công ty đại chúng lên Ủy ban Chứng khoán Nhà nước trong vòng 90 ngày kể từ ngày hoàn thành việc góp vốn và đáp ứng đầy đủ các yêu cầu về cơ cấu cổ đông. Bộ hồ sơ này phải bao gồm các tài liệu cần thiết để chứng minh công ty đã thỏa mãn tất cả các tiêu chí để trở thành công ty đại chúng theo quy định pháp luật.
- Về thẩm quyền của Ủy ban Chứng khoán Nhà nước: Trong thời hạn 15 ngày kể từ ngày nhận được hồ sơ đăng ký công ty đại chúng đầy đủ và hợp lệ từ công ty cổ phần, hoặc từ ngày nhận được báo cáo kết quả hoàn thành đợt chào bán cổ phiếu lần đầu ra công chúng, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước có trách nhiệm xem xét và xác nhận hoàn tất việc đăng ký công ty đại chúng. Sau khi xác nhận, Ủy ban sẽ công bố công khai tên công ty, nội dung hoạt động kinh doanh và các thông tin liên quan khác trên các phương tiện công bố thông tin chính thức của Ủy ban, nhằm đảm bảo tính minh bạch và cung cấp thông tin đầy đủ cho các nhà đầu tư cũng như thị trường.
Việc tuân thủ nghiêm ngặt các quy định về thủ tục đăng ký công ty đại chúng không chỉ giúp doanh nghiệp khẳng định vị thế của mình trên thị trường chứng khoán mà còn đảm bảo sự công khai, minh bạch trong hoạt động, tạo niềm tin cho các nhà đầu tư và thúc đẩy thị trường tài chính phát triển bền vững.
Xem thêm các bài viết có liên quan:
Cổ phần là gì? Có mấy loại cổ phần trong công ty cổ phần?
Chi nhánh có được quyền thay mặt công ty ký kết hợp đồng không?